درآمدي بر انديشه ي كلامي- سياسي علامه ميرحامد حسين هندي

A Prelude to Politico-theological Thought of Allameh Mir Hamed Hussein Hendi

سلطه ي استعمار، شكاف هاي درون ديني در شبه قاره هند، بحران هايي مانند رديه هاي علمي بر انديشه ي شيعي و تأثير پذيري منفي حكومت شيعي، از معضلات زمانه ي "مير حامد حسين" است. اين تهديدات مباني شيعه را در بعد انديشه و رفتار سياسي آن زمان مورد هجمه قرار مي دهد. او از عالمان شيعي است كه به تبيين كلامي-سياسي از نظام سياسي امامت پرداخته است. رويكرد اصلاحي در حوزه ي انديشه بر "رد انگاره هاي خلافت" و "تأثير استعمار بر انديشه ي امامت"، نقطه ي تمركز وي بوده است. روش وي در زمينه ي كلام سياسي در "عبقات الأنوار" در بررسي مسايل امامت و خلافت، روش استنتاج عقلي و نقلي از روايات و تحليل محتواست. ميرحامد حسين علي رغم بهره مندي از فضاي مناسب حكومتي، در ارتباط با حكومت زمانه عزلت گزيد؛ اما در برابر استعمار، با اتكا بر توليدات داخلي و در ارتباط با ديگر مذاهب اسلامي، با اتخاذ وحدت عملكردي، به رفتار سياسي خود چهره ي ويژه اي بخشيد. بررسي "اقدامات كلامي-سياسي وي در پاسخ به بحران هاي معرفتي جامعه ي ديني" و "تبيين نظام سياسي امامت" موضوع اين نوشته بوده و مسأله ي اصلي ما در نوشتار حاضر، تحليل شكل گيري مباني انديشه ي سياسي و استخراج آراي سياسي از آثار موجود نام برده خواهد بود.

Domination of colonialism, inter-religious splits across the Indian Subcontinent, Crises like scientific negations of Shiite thoughts and negative affectability of Shiite government are included among the obstacles in the era of “Mir Hamed Hussein”. Such threats attack principles of Shi’a in the field of political behavior and thinking. He is one of the Shiite scholars who has dealt with politico-theological elucidation of political system of Imamate. His reformist approach in the field of thought has focused on “negation of caliphate ideals” and “effect of colonialism on thinking of Imamate”. His manner, in political theology in “Abaqat Al-Anwar” is a traditional-intellectual inference of narrations and analysis of inclusions when he tries to explore issues of Imamate and caliphate. Despite having access to suitable governmental atmosphere, Mir Hamed Hussein sought seclusion from linking to government of the day; but he with a unified performance, gave a special consideration to his political behavior in the face of colonialism by relying on internal productions and in contact with other Islamic religions. This article deals with “his politicotheological measures in reaction to epistemological crises of religious community” and “elucidation of political system of Imamate” and the main issue of this article is analysis of the formation of principles of political thought and extraction of political ideas from the existing named writings.