عنوان مقاله :
بررسي تطبيقي ويژگي‌هاي بصري آينه‌هاي فلزي ايران و چين با نگاهي به دوره سلجوقي
عنوان به زبان ديگر :
A Comparative Study of the Visual Characteristics of Metal Mirrorsfrom Iran and China a Glance at the Seijuk Era
پديد آورندگان :
دستان، نسرين فرهنگستان هنر، تهران - پژوهشكده هنر , بخشنده، مونا دانشگاه الزهراء(س) - دانشكده هنر
كليدواژه :
سلجوقي , چين , ايران , هنر , فلزكاري , آينه‌هاي فلزي
چكيده فارسي :
هنر فلزكاري از جمله هنرهاي دستي ايران است كه پيشينۀ آن به هزاران سال پيش مي‌رسد. آثار به‌جامانده از اين هنر در دوره‌هاي مختلف ايران معرف آداب و رسوم اقوام است. از دوره‌هاي درخشان پيش از اسلام دورۀ هخامنشي و دورۀ ساساني و پس از اسلام نيز دورۀ سلجوقي را مي‌توان نام برد، كه آثار ارزنده‌اي از آن زمان بر جاي مانده‌است.
از جمله آثار توليدشده در ايران طي دوره‌هاي قبل از اسلام و پس از آن آينه‌هاي فلزي است. آينه‌هاي ساخته‌شده در اشكال دايره‌اي و گاهي با دسته‌اند كه عموماً با هنر حكاكي نقوش مختلف همراه‌اند. از سويي در ادوار هنري كشور پهناور چين نيز هنر فلزكاري از جمله هنرهاي فعال است. در دوره‌هاي هان، تانگ و سونگ آثار بسياري با ظرافت بسيار زيادي ساخته شده‌است. وجود اين اين آينه‌ها در چين و تشابهاتي كه در دوره‌هايي از تاريخ ايران با آينه‌هاي ساخته‌شده در چين ديده شدند اين پرسش‌ها را مطرح مي‌نمايد كه آيا منشأ ساخت آينه‌هاي فلزي ايران كشور چين بوده و هر نمونه از آينه‌ها داراي چه ويژگي‌هاي خاص است. همچنين آيا برخي ويژگي‌هاي آينه‌هاي چين در نمونه‌هاي مشابه ايران ديده شده است؟ اين پژوهش تاريخي توصيفي بوده و يافته‌ها از طريق جمع‌آوري كتابخانه‌اي صورت گرفته‌است. هدف از اين پژوهش نشان دادن ويژگي‌هاي آينه‌هاي فلزي اين دوكشور از طريق بررسي آثار برجاي مانده‌است تا منشأ ساخت آينه‌ها روشن شود. يافته‌هاي اين پژوهش حكايت از آن دارد كه آينه‌هاي فلزي ساخته‌شده در ايران از نظر تكنيك ساخت با روش‌هاي قالب‌ريزي و چكش‌كاري صفحات فلزي ساخته‌شده در چين متداول بوده است. همچنين استفاده از طرح‌هاي كوچك و متراكم، قرارگرفتن پيچك‌ها، نمايش انسان در حالات مختلف و صور فلكي يا اشكال جانوري مانند خرگوش كه از ويژگي‌هاي هنر ايران دورۀ سلجوقي است و فرم گردشكل آينه‌ها و داشتن دسته بصورت مركزي از ويژگي‌هاي متأثر از هنر چين است.
چكيده لاتين :
The art of metalwork is an Iranian form of handcraft that dates back to thousands of years ago. Each art piece representing the culture and custom of the people from the era it was made.
The achaemenid and Sassanid dynasties are two of the main outstanding pre-Islamic eras, from which valuable and priceless pieces of art have been left behind. The art from these dynasties contain various patterns, however it seems that it is mainly the animal patterns that draw the viewers to themselves.
The most predominant post-Islamic era in the art of metalwork is the Seljuk dynasty. Metal mirrors are examples of arts and crafts produced in Iran during both pre and post-Islamic eras. The mirrors were mainly round, occasionally with a handle, crafted out of metal, engraved and ornamented with patterns. Metalwork is also one of the active forms Chinese arts and crafts, and the pieces from the various dynasties mainly Hun, Tang and Song are decorated with uttermost precision. The beautiful and delicately decorated mirrors made in the Seljuk dynasty are very similar to the mirrors made in China. This similarity has brought up the question that whether the origins of the Iranian metal mirror making is China. This historical research has been theoretical and based on findings from books and documented resources. The aim of this research, was to find and show the characteristics of the metal mirrors from each country, based on the pieces of art left, in order to ascertain the thought and reasoning behind the making of these pieces. In conclusion, this research has found that the metal mirrors made in Iran during the Seljuk dynasty, were influenced by Chinese techniques.
