پديد آورندگان :
غفارزاده ملاباشي، اميد دانشگاه محقق اردبيلي - گروه صنايع چوب و كاغذ , شرري، معراج دانشگاه محقق اردبيلي - گروه صنايع چوب و كاغذ , آل ابراهيم، محمدتقي دانشگاه محقق اردبيلي - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
درجه روشني , شاخص تركيدگي , كمبود منابع ليگنوسلولزي , بازده , كاپا
چكيده فارسي :
افزايش روزافزون مصرف فراورده‌هاي كاغذي از يك طرف و محدوديت منابع چوبي از طرف ديگر، اهميت توجه به منابع ليگنوسلولزي غيرچوبي را بيش از پيش آشكار مي‌سازد. در اين بين گونه‌هاي علفي نظير انواع علف هرز و گياهان خودرو مي‌توانند مورد ارزيابي قرار بگيرند. در اين تحقيق، امكان توليد خميركاغذ و كاغذ از سه گونه گياهي بومي منطقه اردبيل با نام‌هاي تاتاري، توق و پاپيروس مورد آزمون قرار گرفتند. ابتدا مقدار تركيبات شيميايي آناليز و سپس پارمترهاي خمير و كاغذ حاصل از گونه‌ها اعم از ميزان بازده، وازد، عدد كاپا، درجه روشني، ضخامت، مقاومت به عبور هوا و شاخص‌هاي تركيدگي، پارگي، تاه‌خوردگي ارزيابي گرديدند. بر اساس نتايج تحقيق، ميانگين مقادير سلولز، ليگنين و مواد استخراجي براي گونه توق به ترتيب 38/15 ، 13/5 و 4/72 و براي گونه ي تاتاري به ترتيب 38/25 ، 10/3 و 2/95 وبراي گونه پاپيروس به ترتيب38/25 ،19/2 و 4/4 اندازه‌گيري شد. بازده خمير سودا و كرافت براي گونه پاپيروس بيشتر از گونه هاي توق و تاتاري بوده و در محدوده خمير سودا حاصل از كاه گندم قرار دارد. با اين وجود، مقادير بازده براي هر سه گونه كمتر از خميرهاي سودا حاصل از باگاس و گونه‌هاي پهن برگ است. ارزيابي شاخص‌هاي مقاومتي، گونه هاي پاپيروس و تاتاري در محدوده خمير سودا حاصل از كاه گندم و گونه توق را در محدوده گونه‌هاي پهن برگ قرار مي‌دهد. در نهايت، با توجه به كمبود مواد ليگنوسلولزي از يك طرف و حجم قابل توجه گونه‌هاي علفي كه كاربرد خاصي براي اين گونه ها تعريف نشده است، مي توان با استحصال و كاربرد اين گونه‌ها، بخشي از كمبود مواد اوليه را جبران نموده و با برداشت صنعتي اين گونه‌ها، آلودگي زيست محيطي ناشي از آن‌ها را كاهش داد.
چكيده لاتين :
Increasing use of wood products accompanying with resource constraint has revealed the importance of nonwood based material. In this study, pulping and papermaking potential of three varieties of weeds including Xanthium spinosum, Carthamus tinctorius and Cyperus papyrus have been considered. At first, chemical components of the samples i.e. cellulose, lignin and extractives have been measured following TAPPI standard test methods. Afterwards, pulping process based as soda and Kraft has been carried out and the pulp properties i.e. screen yield and reject, kappa number, caliper, bust index, tear index, brightness have been considered. According to the results, the amount cellulose, lignin and extractives have been measured for the Xanthium spinosum %38.15, %13.5 and 4.72, respectively. Theses parameters have been estimated about %38.25, %10.3 and % 2.95 for Carthamus tinctorius and %38.8, %19.2 and 4.4 in case of papyrus. The yield of soda and Kraft pulp of the papyrus was more than Xanthium spinosum and Carthamus tinctorius. Among all treatments, the highest screen yield related to soda pulping of Cyperus papyrus by %39.8 which has been obtained by 175 centigrade as a maximum temperature, L/W: 6/1, active alkaline: %30 and 90 minutes as the time at temperature. The lowest and highest amounts of the tear index were related to soda pulp sample of the Carthamus tinctorius and Kraft pulp sample of Xanthium spinosum by 2.49 and 8.1, respectively. In addition, the lowest and highest amounts of the bursting index were related to soda pulp sample of the Cyperus papyrus and Kraft pulp sample of Xanthium spinosum by 0.61and 2.48, respectively. Meanwhile, soda pulp sample of the Cyperus papyrus showed the highest amount of brightness with %45 ISO.
