توسعه روشي براي اندازه گيري عدالت در سامانه هاي حمل و نقل همگاني شهري

Developing A Method for Equity Measurement in Transit Systems

مقاله حاضر به توصيف و توسعه روش محاسبه ميزان برقراري عدالت در توزيع خدمات حمل ونقل همگاني در عرصه شهري مي پردازد. به اين منظور، با تلفيق دسترسي و تحرك، مفهوم توان اتصال (connectivity power) به عنوان منفعت اصلي حاصل از سامانه حمل ونقل همگاني براي شهروندان معرفي و محاسبه شده است. ميزان اتصال يك ايستگاه تابعي از ويژگي هاي كاركردي (فركانس، سرعت، تعداد ايستگاه تا پايان خط) خطوط گذرنده از آن است. عدالت عمودي نيز به عنوان رويكردي متناسب با ذات مساله انتخاب و شرح داده شده است. عدالت عمودي بمعني توزيع منافع حمل ونقل همگانيدر پهنه شهري بر اساس ميزان نياز شهروندان است. تعداد افراد ساكن فاقد خودروي شخصي بعنوان شاخص نياز يك ناحيه ترافيكي به خدمات حمل ونقل همگاني در نظر گرفته شد. . ضريب همبستگي رتبه اي اسپيرمن براي سنجش وضعيت هر ناحيه و ضريب جيني براي سنجش وضعيت كلي شهر مورد استفاده قرار گرفتند. سپس وضعيت توزيع تسهيلات حمل ونقل همگاني با توجه به نياز ساكنين هر ناحيه در سه مقطع زماني سال پايه (وجود خطوط عادي اتوبوس متناظر با وضعيت 5 سال قبل اصفهان)، سال فعلي ( وضعيت موجود فعلي شهر اصفهان شامل سامانه ي اتوبوس راني، خط يك BRT و ايستگاه هاي فعال در بخشي از خط 1 مترو) و سال افق (5 سال آينده، تكميل پروژه هاي BRT و بهره برداري كامل از خط يك مترو) مورد ارزيابي قرار گرفت. به اين منظور نواحي شهري بر حسب ميزان ارائه توان اتصال و نيز ميزان نياز مرتب شدند و اين دو فهرست براي هر مقطع زماني مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج حاكي از آن است كه اگر چه در وضعيت موجود شرايط بهتر از سال پايه است، وضعيت با عدالت فاصله معني داري دارد. تكميل خطوط اتوبوس تندرو و خط 1 مترو باعث بهبود معني دار شرايط از منظر توازن عرضه و تقاضا خواهد شد اما ضريب جيني را بهبود نخواهد داد. همچنين نواحي داراي اولويت براي توسعه خدمات تعيين شدند.

This paper describes the development of methods of calculating the amount of equity in the distribution of public services in the cities. For this purpose, a combination of access and mobility, the Connectivity Power as the primary benefit of the public transportation system introduced for citizen. Vertical equity approach was selected as the approach. The number of people without personal car was considered as an indicator of the need for public transportation services were considered. The state of public transport facilities are distributed according to the needs of residents of each area in the three-year base period (there are regular bus lines corresponding to the condition of 5 years), the current year (the current situation of the city bus system, a BRT line and stations active in a part of the Metro Line 1) and the future (5 years, completed BRT projects and full exploitation of subway line 1) deals. The urban areas in terms of providing power connection as well as the needs were arranged and the two lists for each period were compared. Spearman's rank correlation coefficient to measure the status of each area and the Gini coefficient to measure the overall situation of the city were used. The results show that although the situation is better than the base year, the situation is fairly significant distance. Extremist complete bus lines and subway line 1 a significant improvement in terms of the balance of supply and demand situation will not improve but the Gini coefficient. The priority areas were identified for development services