بررسي نقش ادراك ريسك مردم بر رفتارهاي كاهش ريسك زلزله در شهر تهران

(The Role of Risk Perception on Risk Mitigation Behaviors (Case Study: Earthquake in Tehran

سازمان هاي مرتبط با مديريت بحران با شناخت نحوه ي ادراك ريسك مردم، عوامل موثر بر آن و چگونگي تاثيرگذاري ادراك بر رفتارهاي كاهش ريسك، برنامه ها و تصميمات مديريتي خود را در راستاي اين يافته ها تعريف مي كنند و به مشاركت بالاتر مردم و تحقق پذيري بيشتر برنامه ها و تصميمات اين سازمان ها كمك مي كنند. هدف اين تحقيق شناسايي نقش ادراك ريسك بر رفتارهاي كاهش ريسك زلزله از ديدگاه خانوارهاي ساكن شهر تهران است. روش تحقيق از نوع توصيفي- تحليلي و ابزار سنجش پرسشنامه، با حجم نمونه ي 267 مورد بوده است. براي آزمون تجربي مدل مفهومي، از مدل ميانجي گري استفاده شد. در اين مدل چنين فرض شده است كه متغيرهاي مستقل علاوه بر تاثيرگذاري به صورت مستقيم بر رفتارهاي كاهش ريسك زلزله، از طريق متغير ميانجي ادراك ريسك نيز به صورت غيرمستقيم بر متغير وابسته تاثير ميگذارند. مقدار ميانجي گري با استفاده از آزمون سوبل تعيين شد. بر اساس نتايج ارتباط بين ادراك ريسك و رفتارهاي عملي كاهش ريسك زلزله معني دار نيست، درحاليكه بين ادراك ريسك و قصد رفتارهاي كاهش ريسك زلزله در آينده رابطه ي معني داري وجود دارد. نتايج حاصل از بررسي اثرات غيرمستقيم از طريق جدول سوبل تست نشان داد كه متغير ميانجي ادراك ريسك براي سه متغير نياز به محافظت، تعصبات خوش بينانه و كنترل پذيري نقش ميانجي دارد (Sobel test<0.05) و براي ساير متغيرها، نقش ميانجي ندارد (Sobel test>0.05).

Urban disaster management authorities should be aware of the factors affecting household risk management. This knowledge allows them to expect higher participation and higher percentage of implementation of their programs. The current research examines the role of risk perception as a mediator. It is assumed that the independent variables have both direct and indirect (through a mediator) effects on the dependent variable (risk mitigation behaviors). A field study was conducted in Tehran, where, recently a destructive earthquake has been announced by Geologist. The study was carried out in the areas which there are several fault lines in the north, east and west sides of the city from March until the end of April 2014. A set of questionnaire with a sample size of 264 was used. The result of the study demonstrated that there was not a significant relationship between risk perception and actual behaviors of risk mitigation, however, the relationship between risk perception and intention to do risk mitigation behavior was significant. Results of mediator model through Sobel test indicated that the mediator variable of risk perception plays as a mediator for 3 variables of need to be protected, ooptimistic bias, and controllability (Sobel test<0.5)