عنوان مقاله :
مطالعه تنوع ژنتيكي برخي گونه‌ها و زيرگونه‌هاي جنس وليك (Crataegus spp.) در ايران با استفاده از نشانگرهاي SSR
عنوان به زبان ديگر :
The Study of Genetic Diversity of Some Species and Sub-Species of Hawthorn (Crataegus spp.) in Iran using SSR Markers
پديد آورندگان :
تركاشوند، محمد دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات، تهران - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه بيوتكنولوژي , اكبري پيشه، حسن سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، اصفهان - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اصفهان - بخش تحقيقات نهال و بذر , تقي زاده، اميرعباس سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، كرج - موسسه تحقيقات علوم باغباني - پژوهشكده ميوه هاي معتدله و سردسيري , عبداللهي، حميد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، كرج - موسسه تحقيقات علوم باغباني - پژوهشكده ميوه هاي معتدله و سردسيري
كليدواژه :
نشانگر ريزماهواره , ژنوتيپ , رويشگاه , تجزيه خوشه اي , پلوييدي
چكيده فارسي :
جنس وليك (Crataegus) به‌دليل سازگاري و هم‌چنين تحمل به شرايط نامساعد به‌عنوان پايه‌اي مناسب براي برخي درختان ميوه دانه‌دار به‌ويژه درخت به قابل استفاده است، اما به‌دليل پراكنش زياد و تنوع ژنتيكي گسترده آن، طبقه‌بندي دقيقي از روابط ژنتيكي اين گونه و كاربرد دقيق آن‌ها وجود ندارد. اين تحقيق به‌منظور بررسي تنوع و رابطه ژنتيكي شماري از گونه‌هاي وليك در رويشگاه‌ها و برخي از مراكز تنوع آن در ايران انجام شد. به اين منظور 32 ژنوتيپ اين جنس از 14 گونه و 10 زير گونه مختلف با 32 جفت آغازگر اختصاصي SSR سيب و گلابي مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج بيانگر تكثير مجموعاً 422 باند در كليه گونه‌ها، زيرگونه‌ها و ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي بود و ميانگين شاخص PIC براي جفت آغازگرها 77 درصد برآورد شد. ارزيابي فاصله ژنتيكي بين رويشگاه‌ها با استفاده از ضريب تشابه ژنتيكي ني (Nei) نشان‌دهنده بيش‌ترين فاصله بين دو رويشگاه استان كرمانشاه و مازندران و كم‌ترين فاصله بين دو رويشگاه آذربايجان شرقي و گيلان بود. تجزيه خوشه‌اي با استفاده از ضريب تشابه جاكارد و روش UPGMA بيانگر شباهت اندك ژنتيكي بين ژنوتيپ‌ها و در نتيجه خوشه‌بندي با فاصله زياد در ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي بود كه اين امر مي‌تواند به‌دليل تنوع گونه‌ها و سطوح پلوئيدي متعدد آن‌ها باشد. در نهايت اين بررسي نشان‌دهنده پراكندگي بالا و اختلاط شديد اين ژنوتيپ‌ها در ايران بوده و بيانگر لزوم ارائه يك برنامه جامع جمع‌آوري و ارزيابي ژرم‌پلاسم به‌منظور كاربردهاي بعدي گونه‌هاي اين جنس مي‌باشد.
چكيده لاتين :
Due to high adaptability and tolerance to stressful condition, genus hawthorn (Crataegus) is considered as useful rootstocks for several species of pome fruits. On the contrary, due to high genetic diversity of this genus little information is available on its genetic relatedness and accurate use of each species. This research was considered in order to evaluate genetic diversity of several species and sub-species of hawthorn species that have been collected from several habitats of this species in Iran. 32 hawthorn genotypes including 14 species and 10 sub-species were evaluated by 32 pairs of specific SSR primers of apples and pears. The results presented totally 422 amplified bands and mean PIC parameter was 77 percent for each individual primer pair. Evaluation of genetic distance between hawthorn habitats in Iran by matrix of Nei similarity showed the highest distance between Kermanshah and Mazandaran, while the least distance was observed between West Azarbaijan and Guilan habitats. Cluster analysis by using Jaccard`s coefficient and UPGMA method demonstrated low similarity of accumulated hawthorn genotypes and therefore high distance of clustering in hawthorn genotypes, that could be a consequence of numerous species and poloidy levels of evaluated genotypes. Finally this research demonstrated high dispersal and complexity of genetic diversity of this genus in Iran that presents necessity of a comprehensive program for collecting and evolution of hawthorn species in their habitats.
