اندازه گير ي و مقايسه‌ي حداقل معيشت خانوارهاي شهري و روستايي ايران طي سال‌هاي 1392-1368

The Measurement of Subsistence Level in Iranיי s Urban and Rural Households During 1989-2013

در دهه هاي اخير، كاهش فقر و افزايش سطح رفاه خانوارها به يكي از مباحث مهم توسعه‌ي اقتصادي كشور ها تبديل شده است، به‌طوري كه فقرزدايي و بهبود سطح رفاه افراد در جامعه شرط لازم براي رشد اقتصادي محسوب َمي شود. آگاهي از حداقل معيشت كه در ادبيات اقتصادي به‌طور تلويحي مترادف با خط فقر است، اولين گام در مسير برنامه ريزي براي مبارزه با فقر و محروميت مي باشد. در اين راستا با استفاده از داده هاي هزينه و درآمد خانوار هاي شهري و روستايي كه توسط مركز آمار ايران همه ساله منتشر مي شود، ابتدا حداقل معيشت طي سال‌هاي 1392-1368 كه پنج برنامه‌ي توسعه‌ي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور به اجرا درآمده است با استفاده از هشت گروه كالايي، به روش سيستم مخارج خطي (LES) و با استفاده از نظريه‌ي حداقل عادات نسبي (HLES) محاسبه مي شود. سپس با استفاده از شاخص‌هاي سنجش فقر، شدت و گسترش فقر در مناطق شهري و روستايي مورد مطالعه قرار مي گيرد. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه طي سال‌هاي مورد مطالعه، گرچه حداقل معيشت (خط فقر) در خانوارهاي شهري و روستايي ايران به ترتيب داراي رشد متوسط 20 و 3/21درصد بوده است، ولي ميزان و اندازه فقر در شهر ها روستاها روند نزولي داشته و شكاف فقر و شدت آن كاهش يافته است، بنابراين، عملكرد دولت در كاهش فقر نسبي طي پنج برنامه‌ي توسعه‌ي اقتصادي نسبتاً موفقيت آميز بوده است. طبقه‌بندي C33, D63,I32 : JEL

Poverty is an economic and social undesirable phenomenon and one of the important causes of poverty is injustice income distribution among the people. The governments should perform the suitable policies for eradication of poverty in any societies. In this study, the poverty line of Iranʹs urban and rural households are estimated by the theory of relative habit of formation linear expenditure system (RHLES) and by using data of householdʹs expenditure for 8 commodity-groups over the periods of 1389-2013. Then, the position of poverty in urban and rural regions is calculated by the indicators of head-count ratio, poverty gap and Foster, Greer and Thorbecke (FGT). The results of study show although the poverty line (minimum subsistence quantity) in Iranʹs urban and rural households has had an average growth about 20 percent, but the quantity of poverty indices are reduced during the five economic development plans. Thus, the government policies for the reduction of relative poverty in urban and rural regions have been successful. JEL Classification: C33 , D63, I32