بررسي تركيبات شيميايي و ويژگي‌هاي زيست‌فعالي مواد استخراجي گره چهار گونه بوم‌زاد جنگل‌هاي هيركاني

Study of Chemical Components and Bioactive Properties of Knot wood Extractives from Four Endemic Species of Hyrcanian Forests

لرگ، ليلكي، انجيلي و توسكاي ييلاقي، چهار گونه بوم‌زاد و مهم جنگل‌هاي هيركاني مي‌باشند كه اطلاعات اوليه‌اي در مورد حضور تركيبات زيست‌فعال در آن‌ها موجود مي‌باشد، اما با اين وجود تاكنون مطالعه جامعي در زمينه شناسايي اين تركيبات شيميايي صورت نپذيرفته است. از آن‌جا كه تركيبات زيست‌فعال در مواد استخراجي بافت گره بيشتر از ساير قسمت‌هاي درخت مي‌باشند، در اين پژوهش ميزان مواد استخراجي، كربوهيدرات‌ها، ليگنين و ويژگي‌هاي آنتي‌اكسيداني عصاره‌هاي استوني در بخش گره اين گونه‌ها مورد اندازه‌گيري قرار گرفتند و تركيب عصاره‌ها از طريق كروماتوگرافي گازي–طيف‌سنجي جرمي شناسايي شدند. نتايج نشان دادند كه گره لرگ داراي بيشترين مقدار مواد استخراجي، كربوهيدرات‌ها و تركيبات فنولي است و بيشترين توانايي را در مهار راديكال‌هاي دي‌فنيل‌پيكريل‌هيدرازيل دارد، در حالي كه گره ليلكي داراي بيشترين مقدار ليگنين و ظرفيت كليت‌كنندگي يون آهن مي‌باشد. هر چهار گونه قدرت مهاركنندگي فوق‌العاده بيشتري در برابر راديكال‌ها نسبت به آنتي‌اكسيدان سنتزي بوتيليتد هيدروكسي‌تولوئن داشتند. هم‌چنين، تركيبات فنولي و غير فنولي با ويژگي‌هاي آنتي‌اكسيداني متفاوت و جالب توجه شناسايي شدند.

Persian wingnut, Persian honeylocust, Persian ironwood and Persian alder are of four endemic and important species of Hyrcanian forests that initial data about the presence of bioactive components in them are available, however no comprehensive study has been done about their chemical components yet. Furthermore, bioactive phenolics are more in knot wood extractives than other parts of a tree, in this study, the amounts of extractives, carbohydrates, lignin, as well as antioxidant properties of acetonic extractives were calculated and the extractives components were identified via Gas Chromatography-Mass Spectrometry. The results demonstrated that the knot wood of Persian wingnut contains the most amount of extractives, carbohydrates and phenolics and showed the most ability against Diphenylpicrylhydrazyl radicals, while the knot wood of Persian honeylocust contains the most amount of lignin and capability against chelating of iron ion. All of these four species presented superior scavenging capability against radicals compared to synthetic antioxidant, Butylated hydroxytoluene. Besides, phenolics and non-phenolics with different and interesting antioxidant properties were identified.