تبيين ويژگي‌هاي سيستم مناسب بودجه‌بندي عمومي براي تحقق پيشرفت عادلانه و كارآمد

Explaining the Characteristics of an Appropriate Public Budgeting System for Achieving Justice and Efficient Development

بودجه به منزله قلب فراگرد خط مشي گذاري و بودجه بندي به منزله مهم ترين فراگرد تصميم گيري در نهادهاي عمومي، از چنان اهميتي برخوردارند كه اصلاح آنها، اصلاح امر حكومت و كشور تلقي مي شوند؛ اصلاحي كه بايد معطوف به يادگيري در جهت بودجه بندي بهتر باشد؛ زيرا كه بودجه، آينه تمام نماي فعاليت ها و خط مشي هاي حكومت است. اين در حالي است كه پژوهش هاي صورت گرفته و معرفي سيستم هاي متعدد بودجه بندي طي ساليان گذشته، از ناكارآمدي سيستم هاي بودجه بندي متداول در اكثر كشورها حكايت دارند؛ تسري چنين وضعي به كشور ما، پژوهشگران را بر آن داشت تا ضمن مدنظر قرار دادن ملاحظات مربوط به بافت اجتماعي و تاريخي، دراين باره مطالعه نمايند. بنابراين اين پژوهش، باهدف شناسايي ويژگي هاي سيستم مناسب بودجه بندي عمومي، از نگاه كارشناسان و صاحب نظران عرصه بودجه بندي و بررسي ديدگاه هاي گوناگون دراين باره صورت گرفت. روش پژوهش، تحليل تم و ابزار اصلي جمع آوري داده ها، مصاحبه بوده است. مطابق با تحليل داده هاي جمع آوري شده، پنج طبقه تم اصلي با مجموعه اي از تم هاي فرعي تحت پوشش ذيل عناوين «واقع گرايي و فن گرايي»، «اصلاح گرايي و يادگيرندگي»، «علم گرايي و دانش محوري»، «هدف مداري» و «ارزش مداري» پديدار شدند. به نظر مي رسد كه با مدنظر قرار دادن اين مقوله ها در سيستم بودجه بندي حكومت، مي توان با حركت در مسير اصلاح امر بودجه بندي و بودجه، اميدوار بود كه اين سند مهم، در مسيري يادگيرنده به سوي توسعه و پيشرفت، جامعه را در مسير تعالي رهنمون گرداند.

Budget as the heart of policy-making process and budgeting as the most important process of decisionmaking in public institutions has the importance that their reform are considered as the reform of the government and the state affairs; reform that should focus on learning toward better budgeting because budget reflects the government's activities and policies. This is while the accomplished researches and the introduction of multiple budgeting systems over the past years, has a story of the inefficiency of common budgeting systems in most countries; spreading this situation to our country persuaded the researchers to study in this case besides considering related observations to social and historical tissue. Therefore, this study aimed to identify the characteristics of an appropriate public budgeting system in viewpoint of experts and connoisseurs in field of budgeting and studying various perspectives in this area. Research method has been thematic analysis and main tool for data collection was interview. According to analysis of gathered data, five main themes with a set of sub-theme were identified as the headings of "realism and technology-driven", "reform-oriented and learning", "scientism and Knowledge-driven", "goal-oriented" and "value-oriented". It seems that taking into account these themes in government budgeting system and move toward the budget and budgeting reform, can be hoped that this important document guide society to excellence in learning path towards development and progress.