تحليلي بر نقش برنامه راهبرد ملي تغيير اقليم بر گسترش دانش، نگرش و عملكرد جامعه در راستاي كاهش و سازگاري با تغيير اقليم در ايران

Analytical Investigation of the Role of National Strategic Plan on Climate Change on Knowledge, Attitude and Practices of the Society for Mitigation and Adaptation to Climate Change in Iran

هدف از اين پژوهش، تحليل برنامه راهبرد ملي تغيير اقليم ايران در پنج بخش كاهش انتشار گازهاي گلخانه اي، مديريت منابع آب، كشاورزي و امنيت غذايي، منابع زيستي و سلامت بر اساس تاكيد بر ارتقاء دانش، نگرش و عملكرد جامعه در راستاي ظرفيت سازي در مواجهه با تغيير اقليم در كشور است. تحقيق بر مبناي هدف از نوع كاربردي و از نظر ماهيت روش تحقيق، توصيفي- تحليلي است. يافته هاي پژوهش نشان داد، هر سه مولفه دانش، نگرش و عملكرد در برنامه هاي اجرايي هر 5 بخش مذكور و 25 راهبرد آن موردتوجه بوده است اما از تناسب كافي برخوردار نيست. به طوري كه از 229 برنامه اجرايي اين سند، %24 و %26 برنامه ها به ارتقاء دانش و نگرش تاكيد دارند و 50% عملكردي بوده اند. بيشترين نسبت برنامه هاي مرتبط با گسترش دانش در هر بخش، با 56% به بخش سلامت و كمترين با 8% به بخش كاهش انتشار گازهاي گلخانه اي اختصاص دارد. كمترين و بيشترين سهم برنامه هاي ارتقاء نگرش به كل برنامه هاي هر بخش نيز به ترتيب به بخش سلامت با 12% و مديريت منابع آب با 44% مرتبط مي باشد. همچنين بخش مديريت منابع آب كمترين (29%) و كشاورزي و امنيت غذايي و كاهش انتشار گازهاي گلخانه اي با نسبت 60%، بيش ترين برنامه هاي عملكردي را دارند. از اين رو نهايتاً لازم است تا تدابيري اتخاذ شود به اين منظور، لازم است كه ابتدا آموزش از طريق گسترش سطح دانش و نگرش بين مخاطبان و ذي نفعان برنامه ها انجام گيرد تا برنامه هاي عملكردي كه بيش از نيمي از برنامه هاي اين سند هستند، تاثيرگذاري بيشتري داشته باشد و همچنين ظرفيت سازي در راستاي كاهش و سازگاري با تغييرات اقليمي در همه بخش ها به طور متناسب صورت پذيرد.

The aim of this study is to analyze the role of “Islamic Republic of Iran’s National Strategic Plan on Climate Change” in 5 different sectors of reducing greenhouse gas emissions, water management, agriculture and food security, biological resources and health on knowledge, attitude and practices (KAP) of the society for mitigation and adaptation to climate change. The research method is practical and it is descriptive-analytical study. According to the result of the study, all of three dimensions of KAP considered in 25 strategies of the 5 sectors, but they are not proportional. As of 229 programs of this plan, 24% and 26% are related to enhance the level of knowledge and attitude of community of Iran and 50% of programs are practical. The sectors with the highest and lowest proportion of programs related to the development of knowledge, are health sector (56%) and reducing greenhouse gas sector (8%) respectively. In addition, the sectors with the highest and lowest proportion of programs related to the enhance of attitude, are water management sector (44%) and health sector (12%). The most practical programs are relevant to agriculture and food security and reducing greenhouse gas sectors (60%) and the least practical programs are related to water management. It is suggested that knowledge and attitude of different stakeholders improve through education in order to practical programs that are more than 50% of the programs of this plan, become more effective.