اثر پذيري ويژگي هاي خاك از تغييردر شدت چراي دام در مراتع ييلاقي جنوب شرقي سبلان

The influence of changes in grazing intensity on soil properties in the southeastern alpine rangelands of Sabalan

به‌منظور بررسی اثرات شدت چرا بر روی برخی مشخصه‌های فیزیكی و شیمیایی خاك در مراتع دامنه‌های جنوب شرقی سبلان پس از بازدید صحرایی، سه منطقه با شدت چرایی سبك (آلوارس)، متوسط (آلداشین) و سنگین (اسبمرز) انتخاب و 27 نمونه خاك به روش تصادفی سیستیماتیك در مركز پلات‌های یك مترمربعی در طول سه ترانسكت 200 متری برداشت شد. نمونه‌ها از سه عمق 15- صفر، 30-15 و 45-30 سانتی‌متری خاك برداشته شد و به آزمایشگاه انتقال و خصوصیات خاك شامل بافت، ماده آلی، كربن آلی، فسفر، پتاسیم، EC و pH اندازه‌گیری شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس  و مقایسه میانگین‌ها با آزمون دانكن با توجه به فاكتورهای شدت چرا و عمق خاك حاكی از آن بود از بین فسفر و اسیدیته خاك اختلاف معنی‌داری نبود ولی سایر متغیر‌ها اختلاف معنی‌داری داشتند. نتایج نشان داد كه با افزایش شدت چرا از میزان ماده آلی كاسته شده و كمترین میزان آن مربوط به عمق 45-30 سانتی‌متری منطقه تحت چرای سنگین است. با توجه به نتایج این پژوهش می‌توان چنین نتیجه‌گیری كرد كه با افزایش شدت چرا ساختمان خاك دچار تخریب‌شده و برای جلوگیری از تخریب خاك در مراتع ییلاقی باید شیوه مدیریتی مبتنی بر چرای متعادل موردتوجه قرار گیرد.

To evaluate the effects of grazing on some physical and chemical properties of soil, in the summer rangelands of southern slopes of Sabalan, three regions with different grazing intensity were selected after field observation and 27 soil samples were randomly taken along three 200-m transects. Soil samples were taken from the depths of 15-0, 30-15 and 45-30 cm and transported to laboratory and soil properties such as texture, organic matter, organic carbon, phosphorus, potassium, EC and pH were measured. Analysis of variance and mean comparison were made using Duncanʹs test. Results showed that no significant difference was found for soil pH and phosphorus among the grazing intensity treatments and soil depths; however, significant differences were observed for other variables. The results showed that organic matter content decreased with increasing of grazing intensity and the lowest content was recorded for the 30-45 cm soil depth in the heavy grazing area. According to the results of this research it can be concluded that soil structure is degraded with increased grazing intensity; therefore, a balanced grazing need to be taken into account in summer rangelands to prevent soil degradation.