تأثير شدت چرا بر پتانسيل ترسيب كربن گونهArtemisia sieberi (مطالعه موردي مراتع چاه ماري شهرستان بهبهان)

Effect of grazing on carbon sequestration potential in Artemisia sieberi (case study: Chah Mary ranges in Behbahan)

كاهش بیوماس گیاهی در اكوسیستم‌ها ی جنگلی و مرتعی به هر دلیلی می‌تواند بر روند ترسیب كربن و در نتیجه گرمایش زمین تأثیرگذار باشد. مطالعه حاظر با هدف ارزیابی ذخیره‌سازی كربن تحت شدت‌های متفاوت چرای دام در مراتع چاه ماری شهرستان بهبهان در استان خوزستان با غالبیت گونه   A. sieberi انجام گردید. سه منطقه با شدت چرای شدید، متوسط و كم با در نظر گرفتن تمامی ویژگی‌های توپوگرافی (شیب، جهت و ارتفاع)، بارندگی، خاك و اقلیم یكسان انتخاب شدند. نمونه‌برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی – سیستماتیك در قالب 60 پلات یك متر‌مربعی و در طول سه ترانسكت 100 متری در منطقه معرف صورت گرفت. به منظور بررسی میزان كربن زیتوده هوایی و زیرزمینی اقدام به نمونه‌برداری كامل از زیتوده اندام هوایی و زیرزمینی گردید و كربن گیاه با استفاده از روش احتراق تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها به كمك نرم‌افزار  SPSS v. 16، مقایسه داده‌ها در شدت‌های چرایی از طریق آزمون تجزیه واریانس یكطرفه و میانگین صفات مورد بررسی با آزمون دانكن مقایسه شدند. نتایج نشان داد كه بین شدت‌های چرایی مختلف میزان كربن آلی گیاه از منطقه با شدت چرای كم به منطقه با شدت چرای زیاد میزان آن كاهش یافته و از 3/5704 به 1/3470 رسیده است. همچنین بین تیمارهای مختلف از نظر ذخیره كربن در اندام‌های هوایی و زیرزمینی اختلاف معنی‌داری وجود داشت و ذخیره كربن در زیتوده هوایی در شدت چرای كم 9/4360 و در زیتوده زیرزمینی 5/2180 بود.

    The reduced biomass in forests and rangelands ecosystems for any reason can affect the process of carbon sequestration and as a result of global warming. This study was conducted to assess carbon storage under different grazing intensities in rangeland of Chah Mary dominated with Artemisia siberi in Khuzestan province. Three sites under heavy, moderate and low grazing intensities were selected based on similar topographic features (slope, aspect and elevation), rainfall, soil and climate. Plant sampling was done in key areas by random-systematic method along three transects of 100m and 60 plots of 1m2. Then, aerial and underground biomass parameters were evaluated in each plot and carbon was determined by ash method. The data were analyzed by SPSS v.16 software. According to the results, carbon sequestration decreased from 5704/3 in the low-grazing region to 3470/1 in the high-grazing region. Also, under low-grazing intensity, the carbon stored in aerial biomass and underground biomass was 4360/9 and 2180/5, respectively.