بررسي و تحليل داستان نخست دفتر اول مثنوي بر اساس گزاره‌هاي معرفت‌نفسي يا روان‌كاوي

A Psychoanalytic Reading of the First Story of Book One of Masnavi

يكي از داستان‌هاي برجسته‌ي مثنوي، داستان شاه و كنيزك و زرگر است كه در آغاز دفتر يكم به بهانه‌ي شرح حال مولانا، سروده شده است. داستاني كه به گونه‌هاي ديگري، پيش از مولانا بر سر زبان‌ها رواج داشته؛ اما در مثنوي، به رنگ روايت‌هاي خاص اين كتاب درآمده و به مولانا اختصاص يافته است. اين داستان تا كنون در چندين گفتار از ديدگاه‌هاي گوناگوني، تحليل و بررسي شده؛ با اين حال، آن‌چه در اين مقاله آمده، متفاوت از گزارش‌هاي پيشين است. نويسندگان اين مقاله از دو چشم‌انداز (روان‌كاوي و ادبيات عرفاني) و از طريق تحليل محتوا و نشانه‌هاي زباني، به داستان نگريسته‌ و با در نظرگرفتن اين فرضيه كه داستان يادشده از دو منظر روان‌شناختي و عرفاني، به يك‌ديگر نزديك هستند؛ خوانشي آميخته از اين دو چشم‌انداز، به دست داده‌اند. روش تحقيق، بنا بر تحليل محتوا و نشانه‌ها، بنا بر گزارش‌هاي هر دو موضوع است كه از طريق مستندات كتاب‌خانه‌اي، مقايسه و نتيجه‌گيري شده است.

One of the remarkable stories of Masnavi is the story of the king, the slave girl and the gold smith at the beginning of the first book. This story existed in various forms before Rumi while it gets the special narrative features of Masnavi. This story has been discussed and analyzed from different approaches while a psychological approach has not been attempted before. Freud's views are applied as well as elaboration of mystical views so the approach is a combination of both in discussing the narrative.