خداي درون سيستم- خداي بيرون از سيستم نسبت مكان و زمان با خدا در سيستم هاي شناختي نيوتن و كانت

God’s relation to space and time in epistemic systems of Newton and Kant

مباحثات زمان و مكان عموماً حول محور مطلق‌گرايي و نسبي‌گرايي شكل گرفته است. براساس مطلق‌گرايي زمان و مكان هستي‌هاي واقعي و مستقل از اشياء محسوب مي‌شوند. در مقابل نسبي‌گرايان بر اين باورند كه زمان و مكان نسبت بين اشياء و تعينات آن‌ها هستند. هرچند نيوتن و كانت هر دو، زمان و مكان را اموري مستقل از اشياء مي‌دانند، اما زمان و مكان نيوتني وابسته به وجود خدا است و زمان و مكان كانتي وابسته به ذهن انسان ‌است. اين نوشتار با بررسي نسبت خدا با زمان و مكان در دو سيستم شناختي نيوتن و كانت قصد پي‌گرفتن ديدگاهي را دارد كه براساس آن، نظريه نيوتن در مورد زمان و مكان، مجال وجود خدا در سيستم شناختي او را فراهم مي‌كند و نظريه كانت در اين‌باره، راهي براي بيرون گذاشتن خدا از سيستم شناختي او، به وجود مي‌آورد.

Debates on space and time are generally formed around Absolutism and Relationalism. According to Absolutism space and time are real entities and independent of objects while Relationalists believe that space and time are the relation between bodies. Although Newton and Kant, both claim that space and time are real and independent entities, Newton’s space and time depend on God and Kant’s space and time depend on human’s mind. The aim of this paper is to investigate the relation between God and space and time in epistemic systems Of Newton and Kant in order to pursue the view in which Newton’s account of space and time allows God to be within his epistemic system and Kant’s account provides a way to keep God out of his epistemic system.