مراتب كمال انسان: بررسي، تحليل و نقد ديدگاه فخر رازي

The Stages of Man's Perfection: Review, Analysis and Criticism of Fakhr Razi's View

مسئله اصلي اين پژوهش بررسي، تحليل و نقد ديدگاه فخر رازي درباره مراتب كمال انسان، به روش توصيفي- تحليلي است. وي كمال را به تقويت دو قوه عقل نظري و عملي تعريف مي‌كند و در برخي آثارش از كمال به عنوان معادل سعادت بهره مي‌گيرد. او در آثار مختلفش مراتب متعددي براي كمال ترسيم كرده است. ديدگاه‌هاي مختلف او درباره كمال را مي‌توان در ابتدا بر دو قسم دانست: مراتب كمال انسان در دنيا و مراتب كمال در آخرت؛ و مراتب كمال انسان در دنيا را مي‌توان از سه منظر فلسفي، اخلاقي و عرفاني دسته‌بندي كرد. هر كدام از اين اقسام نيز با تقريرهاي مختلفي بيان مي‌شوند.

Using a descriptive- analytical method, the present paper mainly seeks to review, analyze and criticize Fakhr Razi's view about the stages of man's perfection. He defines perfection as the strengthening factor of theoretical and practical intellect and uses it as an equivalent for felicity in some of his works. In his different works, Razi depicts several stages for perfection. His different views about perfection can be first divided into two types: the stages of man's perfection in this world and the stages of his perfection in other world. The stages of man's perfection in this world can be classified philosophically, morally and mystically. Different accounts are used to explain each of these types.