كليدواژه :
جان هيك , مفهوم خداوند , تصور از خداوند , تئيسم , پن‌تئيسم , پنن‌تئيسم
چكيده فارسي :
اين مقاله به بررسي ديدگاه جان هيك - فيلسوف دين تحليلي معاصر- دربارۀ دلايل وجود تصورات مختلف از خداوند و عدم امكان دست‌يابي به مفهوم خداوند مي‌پردازد. ابتدا ضمن اشاره به تفكيك مفهوم و تصور خداوند و ويژگي‌هاي اساسي تصورات گوناگون از خداوند - با تكيه بر مباني او يعني تفكيك نومن از فنومن كانت، «ديدن به عنوان» ويتگنشتاين متأخر و وصف‌ناپذيري خداوند - نشان خواهيم داد كه با تفكيك كانت تنها مي‌توان تفكيك مفهوم خداوند از تصور او را توجيه كرد و نمي‌توان از دست‌يابي به مفهوم خداوند دفاع كرد؛ زيرا طبق آن، راهي به نومن خداوند نيست. با تكيه بر ديدگاه ويتگنشتاين متأخر نيز هيچ تجربۀ ناب و خالصي نيست كه بتوان از مفهوم خداوند سخن گفت، بلكه همواره تصوراتي از او داريم. وصف‌ناپذيري خداوند نيز مشكل تجربۀ ما را از او دوچندان كرده و باعث تصورات گوناگون از خداوند مي‌شود. در پايان نيز به نتايج ديدگاه او مانند توفيق او در تفكيك مفهوم و تصور خداوند و توجيه وجود تصورات مختلف از خداوند، گشودن راه نقد و بررسي آموزه‌هاي مسيحي، دفاع از كثرت‌گرايي ديني و نزديك شدن او به تصور پنن تئيستي از خداوند اشاره خواهيم كرد.
چكيده لاتين :
The present paper studies the reasons for the existence of different conceptions regarding God and the impossibility of attaining the concept of God according to John Hick, a contemporary, analytical philosopher of religion., The paper, while indicating the differentiation between the concept of God and conception of God, and basic features of different conceptions of God, based on Hick's principles, i.e. differentiation between Kant's noumen and phenomen, modern Wittgenstein's "seeing as", and the ineffability of God, shows that Kant's differentiation can only justify the differentiation between the concept of God and conception of God and cannot defend attaining the concept of God, because according to such a differentiation, there is no way to grasp the noumen of God,. Furthermore, based on modern Wittgenstein view, there is no pure experience that can enable us to talk about the concept of God; rather, we always have some conceptions of God. God's ineffability also multiplies the problem of our experience of Him and causes different conceptions of God. Finally, the paper addresses the results of Hick's view, such as his success in differentiating between the concept of God and conception of God, justifying the existence of different conceptions of God, opening the way to criticize and study Christian teachings, defending religious plurality, and his closeness to the panentheistic conception of God.
