بررسي اسطوره اي – تاريخي در نامه باستان و شاهنامه

نوشتار پيش رو تلاشي است براي بررسي تطبيقي بـــرخي شخصــــيت ها در شاهنامه فردوسي و نامه باستان ميرزا آقاخان كرماني. ميرزا آقاخان در نامه ي باستان قصد دارد تا روايات اسطوره اي را با حوادث تاريخي ايران پيوند زند. به اين دليل كه بخش عظيمي از اطلاعات متون تاريخي و ادبي ايران زمين راجع به تاريخ پيش از اسلام، به گونه اي با افسانه ها در آميخته است؛ و به هيچ روي قابل هماهنگي با مستندات تاريخي و روايات مورخين رومي و يوناني نيست. لذا عدم تطابق اين متون با واقعيت ها او را بر آن داشته است تا لباس واقعيت را به اين افسانه ها و روايات بپوشاند. در اين مقاله، بررسي شيوه ي تاريخ نگاري اين اثر است؛ كه از لحاظ تاريخي بين شخصيت هاي نامه باستان خود و شخصيت هاي شاهنامه با مستندات تاريخي و اسناد و مدارك كشف شده در آن زمان تناظر بر قرار ميكند؛ و علل تغيرات آن ها رادر طول زمان بررسـي مي كند. چون تاريخ نماد ملت و هويت و دين و تمدن حقيقي ايران بود. نتايج اجمالي نشان مي دهد كه او چگونه به سنت تاريخ نويسي مي نگرد و چگونه با نگاشتن تاريخ نامه ي باستان خود به مقابله با آن بر مي خيزد. وگرد افسانه ها و موهومات را كه در تاريخ گذشته نشسته است با عقل و منطق آن ها را مي زدايد؛ و با پيشرفت علوم فنون در زمينه ي تاريخ نگاري جديد و اسناد كشف شده به كشف شخصيت ها و بازسازي شخصيت هاي تاريخي مي پردازد؛ و با برخي از شخصيت هاي اسطوره اي شاهنامه تطبيق مي دهد.