چكيده فارسي :
عبدالعلي دستغيب، يكي از پيشگامان نامدار نقد نو فارسي است كه نزديك به شش دهه از عمر پربار خود را سرگرم پژوهش در امور ادبي و نقد و تحليل متون ادب فارسي بوده‌است. نوشته هاي او در حوزة نقد آثار معاصر، به بيش از 100 عنوان كتاب و مقاله مي‌رسد.
در اين پژوهش، شيوة نقد عبدالعلي دستغيب با تكيه بر 15 كتاب اوكه در آنها به ادبيّات معاصر ايران پرداخته شده، بررسي و تحليل شده‌است. شاعران و نويسندگاني كه آثارشان در اين پانزده كتاب نقد وبررسي شده، عبارتند از: جلال آل‌احمد، مهدي اخوان ثالث، م.ا. به‌آذين، محمدعلي جمال‌زاده، صادق چوبك، غلامحسين ساعدي، سهراب سپهري، احمد شاملو، محمود دولت آبادي، بزرگ علوي، فروغ فرخزاد، احمد كسروي، احمد محمود، صادق هدايت و نيما يوشيج.
بر پاية اين بررسي‌ها، ويژگي‌هاي نقد دستغيب را در پنج مورد زير ميتوان خلاصه كرد:1. بهره گيري از نثري ساده و متمايل به زبان عاميانه، 2. گرايش هميشگي به نقد و بررسي محتوا و پيام اجتماعي آثار، 3. نداشتن روشي روشن و ثابت، 4. حاشيه روي و پراكنده گويي، 5. به كارگيري لحني تند و پرخاشگرانه.
دستغيب در شيوه نقد خود به گونه اي آشكار، به نظرات منتقدان ماركسيست و نظرية رئاليسم سوسياليستي گرايش دارد. . همساني روش نقد او و نگرش يادشده را دستكم در پنج موضوع ميتوان بازشناخت: اجتماعي دانستن پديده هنر، اصالت دادن به هنر رئاليستي، تاكيد بر هنر متعهد، برتري دادن محتوا بر شكل و اهميت دادن به شخصيت و شخصيت‌پردازي.
چكيده لاتين :
Abdolali Dastgheib is one of the prominent pioneers of Persian New Criticism who has dedicated nearly six decades of his life to research and criticizing and analyzing Persian literature. His works in this area exceed 100 books and articles.
This study investigates characteristics of Dastgheib’s Criticism methodology, focusing on 15 of his books on works of Jalal Al-e Ahmad, Mehdi Akhavan Saaless, M.A.Beh Azin, Mohamad Ali Jamalzadeh, Sadegh Choobak, Gholamhosein Saedi, Sohrab Sepehri, Ahmad Shamloo, Mahmood Dolatabadi, Bozorg Alavi, Foroogh Farokhzad, Ahmad Kasravi, Ahmad Mahmood, Sadegh Hedayat and Nima Yooshij.
Based on this study, the characteristics of Dastgheib's criticism can be summarized as: 1- Employing simple lexicality close to colloquial language, 2- Constant inclination to analyze and criticize the content and the social message of the works, 3- Lack of a clear and consistent methodology, 4- Incoherent stylistic. 5- Angry and aggressive tone.
In his criticism, Dastgheib is clearly inclined to Marxist scholars and Socialist-Realist approach. This closeness and resemblance is reflected in five areas; regarding art as a social matter, regarding realist art to be authentic, insisting on committed art, prioritizing content over form, and paying attention to character and characterization.
