رويكرد فلسفي و اعتقادي ملاصدرا در انسجام بخشي به حَشر جسماني انسان

Mulla Sadra’s philosophical and theological approach in integration of human physical resurrection

استفاده از روش توصيفي درون ديني و برقراري رابطه تناظر بين مراتب عالم و مراتب نفس بر اساس نظام عقلاني حكمت متعاليه از ويژگي هاي رويكرد فلسفي ملاصدرا در حشر جسماني انسان است و هم چنين با تكيه بر نحوه سلوك انسان در دنيا، چگونگي حشر در عالم برزخ و قيامت را هماهنگ با مضامين وحي به ثمر رسانده است. پژوهش پيش رو كوشيده است تا نگرش شناخت فلسفي ملاصدرا در مسئله حشر جسماني انسان را با رويكرد كلامي وي بررسي نمايد. هدف اساسي در اين رهيافت عقلاني بيان انسجام ديدگاه ديني و رويكرد فلسفي ملاصدرا، ارتقا بخشي فهم مخاطب از مفاهيم ديني در كيفيت حشر انسان مي-باشد؛ وي آموزه هاي ديني معاد جسماني را بر خلاف سطحي نگري هاي متكلمان تبيين كرده و با استفاده از اصل اصالت وجود، حركت جوهري و اشتدادي نفس، اتحاد عاقل و معقول و به دنبال آن با تشريح ويژگي قوه خيال، تجرد و عينيت بخشي به صور خيالي انسان، حقيقت اخروي را نتيجه گرفته است و هم چنين در اثبات حشر جسماني با استفاده از اصول مذكور در تبيين محتواي آموزه هاي ديني نه تنها تعارضي با آموزه هاي ديني پيدا نكرد؛ بلكه مفاهيم شريعت را با توسعه بخشي در مفهوم«جسمانيت»در عالم برزخ و قيامت انسجام فلسفي بخشيد. ملاصدرا آيات قرآن را با معيار دستاورد هاي فلسفي خويش نمي سنجد؛ بلكه به عكس، با دستيابي به حقايقي از طريق عقل متعالي، شهود عرفاني و بهره گيري از وحي و رسالت، دستاوردهاي فلسفي خويش را با محك قرآني مي سنجد و بدين وسيله عقل فلسفي را مدافع و مايه بصيرت زايي در لايه هاي باطني گزاره هاي وحياني مي شمارد.

One of the key characteristics of Mulla Sadra's philosophical approach in the integration of human physical resurrection is describing religion from within and establishing a relationship between the levels of the world and those of the soul on the basis of rational system of transcendental wisdom. And also on the basis of human behavior in the world he has scored with his description of how resurrection in the world of grief/purgatory and that of the eternal world will happen according to themes of revelation. The present study aims to study Mulla Sadra's philosophical cognition on the issue of the integration of human physical and spiritual integration on the Resurrection Dayon the basis of his own discourse. The main objective of this rational approach to the expression of the integrity of the religious perspective and the philosophical approach of Mulla Sadra is to promote the audience’s understanding of religious concepts of how this will happen، that is the integration of human physical and spiritual integration on the Resurrection Day. He explained the religious teachings of physical resurrection contrary to the theologians' views. Using the principle of the originality of existence، the immortal movement of the soul، the wise and reasonable unio‎n، followed by the explanation of the character of the power of imagination، immateriality and objectification of man's imaginary ends، has led to Truth. Also، in proving physical exercise،