بررسي تطبيقي مسئله ذهن در انديشه دكارت، ملاصدرا، لايب نيتس و برخي رويكردهاي رايج در علوم شناختي

A Comparative Study of the Problem of Mind from the Point of View of Descartes, Leibnitz, Mulla Sadra and Some Current Approaches in Cognitive Sciences

اين پژوهش مي كوشد تا نشان دهد انديشه دكارت، لايب نيتس و ملاصدرا تا چه ميزاني با رويكردها و نظريه هاي رايج و مسلط در علوم شناختي شباهت و قرابت دارد. نتايج اين بررسي نشان داد كه اگر چه فلسفه ذهن دكارت، ملاصدرا و لايب نيتس يك نگاه عميق فلسفي و متافيزيكي است، اما همين نگاه عميق، آغازي در جهت توسعه تبيين علمي از ذهن بوده كه آثار و نشانه هاي آن را در جاي جاي نظريه هاي مطرح در علوم شناختي، به خصوص در قالب رويكرد پيوندگرايي مشاهده مي-كنيم. تفاوتي كه بين فيلسوفان و دانشمندان اين علوم وجود دارد در روش رسيدن به ايده مدل سازي ذهني مي باشد كه اين مدلسازي ذهني در فلاسفه فرايندي قياسي – استدلالي را طي مي كند، در حالي كه در پژوهشهاي علمي فرايند استقرايي – آزمايشي غلبه دارد. همچنين، تبيين مونادگرايانه لايب نيتس از عالم و نيز نظريه تشكيك وجود ملاصدرا، با ساختار هرمي معرفت در علوم شناختي مدرن يا پيوند گرايي شباهت انكارناپذيري دارد.

In this paper we focus on the similarities between philosophical views of Descartes، Leibnitz، Mulla Sadra، on the one hand، and some current approaches in cognitive sciences، on the other hand، concerning the problem of mind. Although the results of this study indicates that these three philosophers have a depth philosophic and metaphysical vision، the very depth vision has been a starting point for the development of scientific explanation of mind. The differences between philosophers and scientists are their methods of study which in cognitive science we are concern with mental and cognitive modeling. For the philosophers such kind of modeling is based on deductive approaches، whereas for the scientists such modeling is based upon inductive or scientific method. The Leibnizian monadic models and the structural model of Mulla Sadra of nature of Being would be taken into consideration، then we can conclude that it has a close and similar to that of hierarchical structure of knowledge in connectionism.