درجه اعتمادپذيري فرايند معرفتي در فلسفه ملاصدرا و معرفت شناسي فرايندي فضيلت گرا

The degree of reliability process knowledge in mulla sadras philosophy and epistemology virtue process

ملاصدرا فرايندهاي حصول معرفت را با توجه به قواي ادراكي موثر بر حصول معرفت به سه فرايند حس و خيال و عقل تقسيم مي كند و فرايندهاي عقلي را مشتمل بر دو فرايند كشف و برهان و فرايند كشفي را مشتمل بر دو فرايند وحي و الهام مي داند و از نظر او درجه اعتمادپذيري هر يك از اين فرايندها متفاوت از ديگري است و درجه اعتمادپذيري فرايند بر حصول باور صادق موثر است. استفاده از فرايندهاي برهان و كشف و وحي و الهام وابسته است به ويژگي هاي فاعل شناسا، بنابراين علاوه بر فرايند، بستر و زمينه شكل گيري باور بر حصول باور صادق موثر است. در نتيجه مي توان ادعا كرد: ملاصدرا به فرايندهاي حصول باور و ويژگي هاي فاعل شناسا در حصول معرفت به عنوان عوامل غيرمعرفتي و بيروني توجه دارد. نظريه هاي معرفت شناسي اي كه معتقدند؛ علل بيرون از باور در شكل گيري و ايجاد باور موثرند در زمره نظريه هاي معرفت شناسي برون گرايانه قرار مي گيرند. يكي از مهمترين نظريه هاي معرفت شناسي برون گرايانه، اعتمادگرايي فرايندي و اعتمادگرايي مبتني بر فضيلت است.

According to Mulla Sadra، episteme acquisition processes، based on the effective perceptional faculties effective on acquisition of episteme، rely on three processes of sense، imagination، and reason. The reasoning processes is comprised of argument and exploration and the latter in turn is comprised from revelation and inspiration processes. He believed each one of these processes has different levels of validity and level of validity of a process is effective on acquisition of the true belief. Using reasoning، discovery، inspiration، and revelation processes depends on characteristics of the knower; this means that the ground in which the belief is formed influences acquisition of the true belief. . Consequently، one may argue that in addition to the nature of belief، Mulla Sadra is concerned with characteristics of the knower، the processes of acquiring belief، and the function of perception faculties – as non-episteme and external factors- in acquisition of episteme. Epistemological theories that respect the effects of external factors in formation of episteme are classified as extrovert epistemological theories. One of the most important of them is procedural reliabilism and faculty theory and virtue reliabilism theory.