تأثير تغييرات آب و هوايي بر رژيم آتش‌سوزي جنگل‌هاي نكا و بهشهر

Effect of weather changes on fire regime of Neka and Behshahr forests

امروزه گرمایش جهانی و تغییر اقلیم از عوامل مهم آتش‌سوزی در جنگل‌های جهان و ایران است، بنابراین بررسی رابطه بین متغیرهای اقلیمی و آتش‌سوزی اهمیت زیادی دارد. هدف از پژوهش پیش‌رو، بررسی تأثیر عوامل آب و هوایی بر رژیم آتش‌سوزی جنگل‌های نكا و بهشهر بود. بدین‌منظور آمار تعداد و وسعت آتش‌سوزی‌های به‌وقوع‌پیوسته در پنج سال (از سال 1385 تا 1389) در جنگل‌های نكا و بهشهر از اداره كل منابع طبیعی استان مازندران تهیه شد. همچنین داده‌های آب و هوایی مربوط به پنج سال گذشته این دو شهرستان (متوسط دمای سالانه، متوسط رطوبت نسبی سالانه و متوسط بارندگی سالانه) از نزدیك‌ترین ایستگاه‌های هواشناسی مربوط به آنها از اداره كل هواشناسی استان مازندران تهیه شد. به‌منظور به‌دست آوردن همبستگی بین داده‌های آب و هوایی و تعداد و وسعت آتش‌سوزی‌ها، از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج بررسی آماری داده‌های آب و هوایی و آتش‌سوزی‌ها براساس ضریب همبستگی پیرسون نشان داد كه بین تعداد آتش‌سوزی‌های به‌وقوع‌پیوسته در جنگل‌های بهشهر و متوسط دمای سالانه در سطح اطمینان 99 درصد و بین تعداد آتش‌سوزی‌های بهشهر و متوسط بارندگی سالانه در سطح اطمینان 95 درصد رابطه معنی‌داری وجود داشت. همچنین بین وسعت آتش‌سوزی‌های به‌وقوع‌پیوسته در جنگل‌های بهشهر با متوسط دمای سالانه و متوسط بارندگی سالانه در سطح اطمینان 95 درصد رابطه معنی‌داری وجود داشت؛ درحالی‌كه بین داده‌های آب و هوایی و تعداد و وسعت آتش‌سوزی‌های به‌وقوع‌پیوسته در جنگل‌های نكا رابطه معنی‌داری وجود نداشت، بنابراین به‌نظر می‌رسد كه آتش‌سوزی‌های به‌وقوع‌پیوسته در جنگل‌های این شهرستان، اغلب ناشی از عوامل انسانی بوده است.    

Since the global warming and climate changes are the major worldwide driving factors affecting forest fire ignition, investigation of the relationship between climatic variables and fire occurrence is very important. The present study was aimed to investigate the effect of climate factors on fire regime of Neka and Behshahr forests. The records of number and area of fire occurrences in Neka and Behshahr forests during five years (2006-2010) were provided from Mazandaran Natural Resources Administration. In addition, the climatic data (average annual temperature, average annual relative humidity and average annual precipitation) of these counties recorded in five recent years from the nearest meteorological stations was provided from Mazandaran Meteorological Administration. Pearson correlation coefficient was used to get the correlation between climatic data and the number and area of the fires. The results showed that in Behshahr forests there were significant relationship between the number of fires and average annual temperature at 99% confidence level and between the number of fires and average annual precipitation at 95% confidence level. Furthermore, there were significant relationship between the area of fire occurrences in Behshahr forests and average annual temperature and average annual precipitation at 95% confidence level; while the results did not show any significant relationship in Neka forests between the number and area of fires and climatic data. Thus, it seems that the occurred fires in this county have often been due to the human factors.