مناقشات ايران و كمپاني هندشرقي انگليس بر سر عوايد گمركي بندرعباس در عصر صفوي

? چكيده شاه عباس اول، كه در انديشه اخراج پرتغالي‌ها از خليج‌فارس بود، در صدد برآمد تا آنها را با ياري نيروي دريايي كمپاني هند شرقي، از اين منطقه بيرون براند. در سال 1024ق./1615م. وي با كمپاني هند شرقي انگليس قراردادي در 20 ماده بست و امتيازات فراواني به آنان اعطا كرد. پس از شكست پرتغالي‌ها، شاه عباس امتيازات ديگري به كمپاني هند شرقي داد، از آن جمله واگذاري نصف عوايد گمركي بندرعباس، اما بعدها، مساله پرداخت كامل نصف عوايد گمركي بندرعباس به كمپاني تا اواخر دوره صفويان همچنان يكي از موارد مهم اختلاف ميان حكومت ايران و كمپاني هند شرقي انگليس باقي ماند. اعزام سفيران متعدد از انگلستان به دربار صفوي نيز مساله را به طور كامل حل نكرد، هر چند كه بهره‌وري كمپاني از اين امتياز در تمام دوره حكومت صفوي يكسان نبود.

Shah Abbas (I) who was concerned with expelling Portuguese from the Persian Gulf decided to get help from East India Company Navy. Thus, in 1615 he signed an agreement of 20 Articles with the Company and granted them many privileges. Once they defeated Portuguese, Shah Ababs gave other privileges to East India Company including half the proceeds earn in Bandar Abbas Customs. Nevertheless, the Government of Iran thereafter, failed to fully pay the half of the proceeds to the Company and the issue existed as a major conflict between the Government of Iran and the East India Company until the end of Safavid time. The conflict could not even be completely resolved through sending several ambassadors from British Government to Iran. This article considers the issue of Bandar Abbas Customs proceeds and the related conflict between the Safavids and East India Company.