پديد آورندگان :
توكلي، احسان دانشگاه شهركرد - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي آب , قرباني، بهزاد دانشگاه شهركرد - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي آب , رادفر، مهدي دانشگاه شهركرد - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي آب , صمدي بروجني، حسين دانشگاه شهركرد - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي آب , قهرمان، بيژن دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده كشاورزي - گروه مهندسي آب
كليدواژه :
تشابه ابعادي , كانال خاكي , مدل سازي فيزيكي , معادله اينگهام , معادله موريتز , نفوذ
چكيده فارسي :
افزايش بازده آبرساني و كاهش تلفات آب در كانال هاي انتقال، اهميت بسيار زيادي دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسي معادلات تجربي و مدل SEEP/W در برآورد نشت از كانال هاي خاكي انجام شد. كانال خاكي بلداجي با خاك لومي واقع در پايين دست شبكه آبياري و زهكشي گندمان و بلداجي، شهرستان بروجن استان چهارمحال و بختياري، به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شد. ابعاد كانال يادشده و دبي هاي مورد بررسي براساس روابط تشابه ابعادي و با درنظر گرفتن مقياس 0/13 به مدل آزمايشگاهي انتقال يافت. در اين پژوهش، نه دبي (40 تا 161 ليتر در ثانيه) به دبي قابل كاربرد در مدل تبديل شد. آزمايش ها براي چهار سطح ايستابي مختلف، دو مقطع مثلثي و ذوزنقه اي، در سه تكرار انجام شد و مقدار نشت با معادلات تجربي واسنجي شده موريتز، اينگهام، هندوستان، مولس ورس و يني دوميا، آفنگندن و ديويس-ويلسون نشت و مدل SEEP/W برآورد شد. نتايج نشانگر آن است كه در همه حالت هاي بررسي شده، با درنظر گرفتن معيارهايR2، r، RMSEوMAE،روش موريتز تخمين بهتري از نشت را ارائه مي دهد(R2=0.992، r=0.996،RMSE=0.48 و MAE=0.44 ليتر بر مترمربع بر دقيقه). همچنين، معادلات مولس ورس و يني دوميا و هندوستان به دليل نتايج ضعيف براي منطقه مورد نظر قابل توصيه نيستند. مدل SEEP/W با وجود برآورد مطلوب در مقطع ذوزنقه اي، براي مقطع مثلثي عملكرد مطلوبي نداشت. با توجه به كاهش هزينه و صرفه جويي در وقت در نتيجه استفاده از تشابه ابعادي، بكارگيري اين روش در شرايط كنترل شده آزمايشگاه براي مناطق مشابه پيشنهاد مي شود.
چكيده لاتين :
Increasing conveyance efficiency and reducing water loss in distribution canals are very important. The current study aimed at investigating and comparing empirical equations and SEEP/W model for estimating seepage of earth channels. For this study, the earth canal of Boldaji, constructed in loamy soil and located downstream of modern irrigation and drainage network of Gandoman and Boldaji, Chaharmahal and Bakhtiari province, was chosen. Using dimensional similitude equations and considering 0.13 as scale ratio, the dimensions and discharges of the mentioned channel were applied to the laboratory model. In this study, 9 discharges (40-161 L/s) were converted to the applicable discharges of the model. Experiments carried out for 4 different water table depths and trapezoidal and triangular cross sections with 3 replications. Furthermore, by employing modified empirical models of Moritz, Ingham, India, Molesworth and Yennidumia, Offengenden, and Davis-Wilson, besides SEEP/W model, the amounts of seepage in the lab model were estimated. The results showed that for all investigated conditions and considering R2, r, RMSE, and MAE, Moritz presented the closest and the most accurate estimates of seepage (R2=0.992, r=0.996, RMSE=0.48 and MAE=0.44 lit/m2/min). Moreover, due to poor results of Molesworth and Yennidumia and Indian equations, they are not suggested for the study area.Although SEEP/W demonstrated appropriate performance for trapezoidal cross section, it did not show promising results for the triangular one. Considering the lower costs and shorter time as the results of utilizing dimensional analysis, it is recommended for controlled laboratory conditions in other similar regions.
