بررسي عوامل تعيين كننده جانشيني پول در ايران با استفاده از رويكرد كلان: كاربرد الگوي خودبازگشتي با وقفه هاي توزيعي (ARDL)

A Macro Approach Study on the Determinants of Currency Substitution in Iran: Application of Auto Regressive with Distributed Lags (ARDL)

هرگاه پول داخلي يك كشور نتواند به وظايف خود عمل كند، پول خارجي جانشين پول داخلي مي شود و به اين پديده جانشيني پول مي گويند. جانشيني پول، پديده رايج كشورهاي درحال توسعه است كه آثار متفاوتي بر اقتصاد اين كشورها دارد، از اين رو تشخيص عوامل تعيين كننده جانشيني پول در كشور مهم است. هدف اصلي اين پژوهش شناسايي متغيرهاي موثر بر جانشيني پول در ايران است. در اين پژوهش ابتدا از روش كمين و اريكسون (2003) براي برآورد حجم پول خارجي درگردش استفاده مي شود. سپس با استفاده از رويكرد كلان عوامل تعيين كننده جانشيني پول براي ايران بررسي مي شود. براي تخمين تابع تقاضاي پول واقعي در روش كمين و اريكسون از روش هم جمعي جوهانسون - جوسيليوس استفاده مي شود و سپس از روش ARDL براي بررسي عوامل تعيين كننده استفاده مي شود. دوره زماني متغيرها در اين مطالعه از سال 1338-1392 مي باشد. دوره ي زماني متغيرها در اين مطالعه از سال 1338-1392 است. نتايج نشان داد كه جانشيني پول در ايران تحت تاثير متغيرهاي تفاوت نرخ بهره هاي داخلي و خارجي، نرخ تورم داخلي و نرخ ارز غيررسمي است؛ ولي متغيرهاي حجم واقعي واردات، نرخ تورم جهاني و توليد ناخالص داخلي بي معني و بي تاثيرند. نتايج نشان مي دهد كه جانشيني پول در ايران تابعي از شاخص هاي هزينه فرصت پول است. بعبارتي هدف اصلي افراد از جانشيني پول در ايران رهايي از هزينه هاي فرصت نگهداري پول مي باشد.

If domestic currency of a country cannot perform its functions, foreign currency substitute domestic currency that is called currency substitution. Although Currency substitution in developing countries is a common phenomenon, it has different effects on the economy of such countries. Thus, it is important to identify the determinants of currency substitution in each country. In this study, using the method of Kamin and Erickson (2003 ), the amount of foreign currency in circulation is estimated. Then, using a macro approach study, the determinants of currency substitution are investigated in Iran. To estimate the real money demand function of Iran, the method of Johansen-Joselius co-integration is applied and then to investigate the determinants of currency substitution ARDL method is used for the Period of 1959 to 2013. The results show that currency substitution in Iran is affected by difference between domestic and foreign interest rates, domestic inflation rate and informal exchange rate, while the real volume of imports, worldwide inflation rate and gross domestic production on the currency substitution are effectless and insignificant. Results also show that currency substitution in Iran is a function of the opportunity costs of money. In other words, the main purpose of people in Iran of substituting foreign currency is escaping of the opportunity costs of holding local currency.