حكومت داري در انديشه سياسي سعيد نورسي و تاثير آن بر اسلام گرايي معاصر تركيه

Governing in Political View of Said Nursi and its Effect on the Contemporary Islamism in Turkey

در تركيه دو گفتمان كلان اسلام گرايي از هم قابل تميز هستند. از يك سو گفتمان اسلام سياسي است كه به تاسيس دولت معتقد است و ديگري اسلام اجتماعي كه به شدت مخالف پروژه سياسي اسلام است و در مقابل اسلام سياسي قرار مي گيرد. بديع الزمان سعيد نورسي، روحاني برجسته و كردتبار تركيه، با ساختارشكني در سنت اسلام سني ـ صوفي، پايه گذار انديشه هايي گرديد كه در نتيجه آن، «جنبش اسلام اجتماعي» پس از مرگ وي در تركيه شكل گرفت. انديشه هاي نورسي با تحولي كه در دوره هاي مختلف تجربه مي كند، در نهايت موفق به بازتعريف مفهوم «انسان اسلامي» در گفتمان «صيانت» شده، الگوي جديدي از رابطه اسلام و مدرنيته ارائه مي دهد. پس از وي جنبش نورجو تقسيم بندي هاي متعددي بر اساس تفاسير متفاوت از آثار نورسي پيدا مي كند كه مهم ترين آنها جنبش فتحالله گولن است. گولن را پايه گذار جنبش ايمان محور مي دانند؛ چراكه با الهام از انديشه هاي نورسي، تحولي معنايي و فكري را در اين نظام فكري ايجاد كرده است. وي از طريق شبكه هاي آموزشي، اقتصادي و رسانه اي در سطح بسيار گسترده اي در جامعه تركيه هوادار پيدا كرده و بر سپهر عمومي آن كشور بسيار اثرگذار بوده است. امروزه گولن در سطح بينالملل نيز بسيار شناخته شده و اثرگذار است. انديشه هاي گولن نتايج سياسي متفاوتي از انديشه هاي نورسي پيدا مي كند كه مهم ترين آن، پذيرش دموكراسي ليبرال سكولار است.

In turkey, two main discourses of Islamism can be differentiated from each other. One of them is the discourse of political Islam believing in the foundation of government and the other is that of social Islam which is severely against the project of political Islam. Bediuzzaman Said Nursi, the outstanding Kurdish clergyman of turkey, established thoughtsthrough deconstructing in the tradition of Sufi- Sunnite Islam and consequently, it was developed the movement of social Islam in turkey after his death. Nursi’s thought with a change in various eras finally leads to redefining the concept of Islamic human within the discourse of preservation and presenting a new pattern on the relationship between Islam and modernity. Following him, Noorju movement is of numerous divisions based on different interpretations from the works of Nursi and the most important of which is movement of Fathollah Gulen. Gulen is the founder of belief based movement since he has made intellectual and meaning based revolution in this intellectual system inspired by Nursi thought. He is of numerous followers and very influential in turkey through the educational, economic, and media networks. Today, Gulen is internationally well-known and effectual. Gulen’s thought is of different political results compared with that of Nursi and the most important of which is accepting secular liberal democracy.