تاثير سم ارگانوفسفره كلرپيريفوس بر تغييرات هورمون‌هاي تيروييدي ماهي كپور علفخوار (Ctenopharyngodon idellus)

(Effect of organophosphorus pesticide Chlorpyrifos on thyroid hormone changes in grass carp (Ctenopharyngodon idellus

كلرپيريفوس يكي از سموم ارگانوفسفره قوي است كه ميزان مصرف آن بسيار بالا است و اثرات مضري مانند مسمويت، اختلال در سيستم ايمني، فيزيولوژي و فعاليت‌هاي حياتي ماهيان دارد. به همين علت اثرات آن مي‌تواند به عنوان شاخص زيستي تعيين آلودگي اكوسيستم‌ها به كار رود. در مطالعه حاضر اثر غلظت‌هاي مختلف سم ارگانوفسفره كلرپيريفوس (5، 10، 20، 30 و 40 ميلي‌گرم در ليتر) بر هورمون‌هاي تيروييدي ماهي كپور علفخوار در بازه زماني 14 روز بررسي شد. خونگيري از ماهيان در زمان‌هاي 12، 24 و 96 ساعت و همچنين پس از 7 و 14 روز قرارگيري در معرض سم، انجام شد و پس از استخراج سرم، ميزان هورمون‌هاي تيروييدي به روش راديوايمونواسي سنجش شد. نتايج مطالعه حاضر نشان دهنده كاهش معني‌داري در سطوح T3 و همچنين افزايش معني‌دار T4 سرم ماهيان تيمار شده در مقايسه با گروه شاهد بود (0/05>P). همچنين كاهشي در نسبت T3 به T4 سرم خون مشاهده شد (0/05>P). به طور كلي بر اساس نتايج به دست آمده، سم كلرپيريفوس براي ماهي كپور علفخوار جزء سموم آفت‌كش با سميت شديد طبقه‌بندي مي‌شود كه اثرات شديدي بر تعادل هورمون‌هاي تيروييدي، فعاليت متابوليسمي و رشد اين ماهي دارد.

Chlorpyrifos is one of the strong organophosphate pesticides that use very much and lead poisoning, disruptor in immune and physiology systems and live activities of aquatic organisms. Therefore, its effects can use as the biological indicator in a determination of pollutants. In this study, the effect of different concentrations of Chlorpyrifos (5, 10, 20, 30 and 40 mg/L) were investigated on thyroid hormones of grass carp (Ctenopharyngodon idellus) during 14 days. Blood sampling performed in 12, 24 and 96h and also 7 and 14 days after the exposure. The concentrations of serum thyroid hormone were determined using Radioimmunoassay method. Results showed the significant decrement in the serum T3 and increment of the serum T4 in the treated fishes in comparison to the control groups. In addition, the decrement in ratio T3/T4 was observed (P<0.05). In conclusion, the Chlorpyrifos is classified as an intense toxic pesticide for the grass carp that have high effects on the fish thyroid hormones equilibrium, metabolism activity, and growth.