بررسي عملكرد منطقه آزاد تجاري - صنعتي ارس از منظر صادرات

Study of the Export Performance of Aras Free Trade-Industrial Zone

مناطق آزاد تجاري به منظور دستيابي به تكنولوژي هاي پيشرفته، درآمد ارزي، جذب سرمايه هاي خارجي، ايجاد اشتغال و توسعه صادرات كالاهاي صنعتي و تبديلي در كشورمان تأسيس شده اند. پژوهش حاضر با هدف بررسي عملكرد منطقه آزاد تجاري ارس از منظر صادرات انجام گرفته است.براي رسيدن به هدف پژوهش، عوامل موثر بر بهبود عملكرد صادرات مناطق از طريق مرور ادبيات شناسايي، و با استفاده از روش توصيفي - پيمايشي و ابزار پرسشنامه و با مراجعه به نمونه 120 نفره از جامعه آماري كارشناسان، خبرگان و فعالان منطقه آزاد تجاري ارس، داده هاي مورد نياز جمع آوري و با روش تحليل عاملي تأييدي و مدل اندازه گيري معادلات ساختاري با نرم افزار PLS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. همچنين، با توجه به نرمال نبودن توزيع داده ها از آزمون ناپارامتريكِ دو جمله اي براي بررسي عوامل موثر بر بهبود عملكرد صادراتي منطقه آزاد تجاري ارس در فرضيات پژوهش و نيز از آزمون فريدمن براي اولويت بندي عوامل استفاده شد. نتايج تحليل داده ها نشان مي دهد كه عوامل اقتصادي، عوامل زيربنايي، نظام هاي حقوقي و عوامل محيطي تأثير مثبت و معني داري بر ارتقاي عملكرد صادراتي منطقه ارس دارند. نتايج آزمون فريدمن نيز نشان داد كه مؤلفه هاي مربوط به عوامل محيطي با ميانگين 3/86 مهمترين عامل مؤثر در عملكرد صادراتي منطقه بوده است؛ عوامل زيربنايي و زيرساخت ها با ميانگين 3/13 ؛ عوامل اقتصادي با ميانگين 1/95 و عوامل مربوط به نظام هاي حقوقي با ميانگين 1/06 به ترتيب در رتبه هاي بعدي تاثيرگذاري بر عملكرد صادراتي قرار گرفتند.

Free Trade-Industrial Zones are established in our country with the goal of achieving advanced technology, economic development and export of industrial and conversion goods. This study aimed to evaluate the performance of Aras Free Zone in terms of export. For the purpose of this study descriptive survey method was selected and the required data using the questionnaire made by the researcher were collected by referring to a sample population of 120 experts, scholars and activists of Aras Free Trade Zone. Validity of the questionnaire was confirmed through Confirmatory Factor Analysis (CFA) using PLS software. Moreover, Binomial and Friedman tests were also used to analyze the field data and test hypotheses. The data analysis indicated that economic factors, the underlying infrastructure, legal systems, and environmental factors have a significant and positive impact on export performance of Aras Free Zone. Friedman test results showed that environmental factor with mean score of 3.86 is the most important factor for export performance of the region; underlying infrastructure, economic factors and factors related to the legal system, respectively, with mean score of 3.13, 1.95 and 1.06 were affecting export performance in the next ranks.