اثر محلول‌پاشي ساليسيليك اسيد و سولفات منگنز بر صفات مورفولوژيكي و بيوشيميايي خرفه (Portulaca oleraca L.)

Effects of salicylic acid and manganese sulphate effects on morphological and biochemical traits of Portulaca oleracea L.

خرفه (Portulaca oleraca L.) یكی از گیاهان خانواده Portulacaceae است كه به‌دلیل داشتن اسیدهای چرب امگا 3 و 6، مواد مغذی مثل آنتی‌اكسیدان‌ها، توكوفرول و فیبر ارزش تغذیه‌ای بالایی داشته و اثرات سودمندی در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان دارد. از طرفی تأثیر سالیسیلیك اسید و ریزمغذی‌ها بر رشد، عملكرد، فعالیت‌های فیزیولوژیكی و مقاومت در برابر بیماری‌ها، ما را به سمت بررسی اثربخشی این هورمون گیاهی و سولفات منگنز بر برخی صفات این گیاه دارویی ارزشمند سوق داد. این آزمایش در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه آموزش عالی امام خمینی (ره) جهاد كشاورزی كرج در سال 1394 به‌صورت آزمایش فاكتوریل در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار اجرا شد. اثر محلول‌پاشی سطوح مختلف سالیسیلیك اسید (0، 0.1، 0.5، 1 و 2 میلی‌مولار) و سولفات منگنز (0، 0.5 و 1 گرم در لیتر) بر صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، وزن تر، تعداد دانه در كپسول، تعداد كپسول در بوته، میزان كلروفیل، كارتنوئید و ویتامین C مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد كه تیمارهای تحت بررسی بر تمام صفات مورفولوژیكی و بیوشیمیایی اثر معنی‌دار در سطح 5% داشت. بیشترین تعداد دانه در كپسول (66.44 عدد در كپسول) از تیمار 1 میلی‌مولار سالیسیلیك اسید و 1 گرم در لیتر سولفات منگنز بدست آمد. مقایسه میانگین اثر متقابل سالیسیلیك اسید در سولفات منگنز نشان داد كه بیشترین میزان كارتنوئید (0.071 میلی‌گرم) متعلق به 2 میلی‌مولار سالیسیلیك اسید و 1 گرم در لیتر سولفات منگنز بود. به‌طور كلی نتایج نشان داد كه غلظت‌های مناسب سالیسیلیك اسید و سولفات منگنز اثر مثبت و معنی‌داری در بهبود صفات تحت بررسی داشت. 

Portulaca oleracea L., belonging to the Portulacaceae family, has a high nutritional value due to omega-3 and 6, antioxidants and Tocopherols. In addition, it has beneficial effects on preventing cardiovascular disease and cancer. On the other hand, effect of salicylic acid and micronutrients on growth, efficiency, physiological traits and resistance to disease, led us to study the effectiveness of this plant hormone and manganese sulfate on some of the traits of this valuable medicinal plant. The project was implemented in Imam Khomeini Higher Education Center of Jihad-e-Agriculture University, Karaj, Iran in 2015. The study was conducted in a factorial based on randomized complete block design with three replications. The influence of different levels of salicylic acid (0, 0.1, 0.5, 1 and 2 millimolar) and manganese sulfate (0, 0.5 and 1 g/lit) was investigated on length of main-stem, number of sub-branches, herbal fresh weight, number of seeds per capsule, number of capsules per bush, chlorophyll, carotenoids and vitamin C. Analysis of variance showed that the treatments studied had significant effects on all morphological and biochemical traits (α≤0.05). The highest number of seeds per capsule (66.44) was obtained through 1 mM of salicylic acid and 1 g/lit of manganese sulfate. The interaction effect of salicylic acid and manganese sulfate indicated that 2 mM of salicylic acid and 1 g/lit of manganese sulfate had the highest carotenoids content (0.071 mg). In general, results showed that appropriate concentrations of salicylic acid and manganese sulfate had positive and significant effect on improvement of the study traits.