اثر تنش خشكي بر توليد علوفه و صفات فيزيولوژيكي جمعيت هاي چهارگونه اسپرس بومي ايران Onobrychis spp.

The effect of drought stress on forage yield and physiological traits in four native species of sainfoin (Onobrychis sp.)

به منظور بررسی اثر تنش خشكی بر عملكرد و صفات فیزیولوژیكی در چهار گونه اسپرس آزمایشی به صورت فاكتوریل در قالب طرح كاملا تصادفی با چهار تكرار در شرایط گلخانه در موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع در سال93 به اجرا در آمد. گونه‌ها شامل O.crista-galli، O.michauxii، O.sabnitens و O.sativa بودند. برای تیمارهای تنش خشكی از درصدهای مختلف ظرفیت زراعی FC100% )شاهد(،FC75%، FC50% وFC 25% استفاده شد. پس از 45 روز اعمال تنش خشكی بر روی گونه ها ، وزن تر و خشك و خصوصیات فیزیولوژیكی (كلروفیل a، b، كارتنوئید، نسبت كلروفیل a/b، مجموع كلروفیل b+ a، قندهای محلول، پرولین و محتوای نسبی آب برگ) آنها اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه آماری داده ها نشان داد كه اثر گونه و اثر تنش خشكی و اثر متقابل گونه در خشكی نیز برای اكثر صفات بجز كلروفیلa در سطح احتمال1 درصد معنی‌دار‏ بود. نتایج نشان داد كه با افزایش تنش خشكی، وزن تر و خشك گیاه كاهش یافت و در مقابل، میانگین كلروفیلb، پرولین، قندهای محلول و كارتنوئید افزایش یافت. نتایج مقایسه میانگین گونه‌ها و اثر متقابل گونه در تنش خشكی نشان داد كه گونه O.michoxii با بیشترین مقدار رنگ دانه‌ها، كربوهیدرات‌های محلول در آب و عملكرد علوفه تر و خشك نسبت به سایر گونه‌ها به تنش خشكی مقاوم تر بود و گونه اسپرس زراعی O.sativa در مرتبه بعدی قرار گرفت و بعنوان گونه‌های نسبتا مقاوم به خشكی شناخته شدند.

In order to study of drought stress in four sainfoin species (Onobychis Spp.), a factorial experiments was conducted based on completely randomized design with four replications in glasshouse condition in research institute of forest and rangelands, Tehran, Iran in 2015. The factor A was four species as: O. michoxii O. cristagalli, O. sativa and O. sabnitens and factor B was four levels of drought stress: 100% field capacity (FC) as control, 75% FC, 50% FC and %25 FC. Seeds were sown in the pots and irriation was conducted based on drought stress levels. After 45 days from sowing date, data were collected for seedling fresh and dry weight, physiological traits as: chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, carotenoids, proline, water soluble carbohydrate, relative water content (RWC) and analyzed using SAS9 software. The results of analysis of variance showed significant effects of species, drought stress, and species by drought interaction (P<0.01) for all traits except chlorophyll a. According to the results, seedling fresh and dry weight decreased by increasing of drought stress, while chlorophyll a and RWC increased. Overall, O. michoxii with higher values of chlorophylls, carotenoids, water soluble carbohydrate and seedling weight was more tolerant to drought stress, followed by O. sativa. These two species were introduced as relatively drought tolerant species. In order to study of drought stress in four sainfoin species (Onobychis Spp.), a factorial experiments was conducted based on completely randomized design with four replications in glasshouse condition in research institute of forest and rangelands, Tehran, Iran in 2015. The factor A was four species as: O. michoxii O. cristagalli, O. sativa and O. sabnitens and factor B was four levels of drought stress: 100% field capacity (FC) as control, 75% FC, 50% FC and %25 FC. Seeds were sown in the pots and irriation was conducted based on drought stress levels. After 45 days from sowing date, data were collected for seedling fresh and dry weight, physiological traits as: chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, carotenoids, proline, water soluble carbohydrate, relative water content (RWC) and analyzed using SAS9 software. The results of analysis of variance showed significant effects of species, drought stress, and species by drought interaction (P<0.01) for all traits except chlorophyll a. According to the results, seedling fresh and dry weight decreased by increasing of drought stress, while chlorophyll a and RWC increased. Overall, O. michoxii with higher values of chlorophylls, carotenoids, water soluble carbohydrate and seedling weight was more tolerant to drought stress, followed by O. sativa. These two species were introduced as relatively drought tolerant species.