آشكارسازي تغييرات كاربري اراضي با استفاده از روش هاي سنجش از دور و سيستم اطلاعات جغرافيايي (مطالعه موردي: شهرستان قائم شهر)

(Land use change detection using remote sensing and GIS (Case study: Qhaemshahr city

زمينه و هدف: تغييرات كاربري اراضي در اثر فعاليت هاي انساني يكي از موضوعات مهم در برنامه ريزي هاي منطقه اي و توسعه اي مي باشد. با توجه به مزيت ها و قابليت هايي كه داده هاي ماهواره اي دارند، اين تكنولوژي مي تواند كمك شاياني به شناسايي و كشف اين تغييرات نمايد. روش بررسي: در اين پژوهش تغييرات كاربري اراضي منطقه قائم شهر در يك دوره 15 ساله مورد ارزيابي قرار گرفت. براي انجام اين پژوهش از تصاوير سال 1999 سنجنده ETM+ و 2014 سنجنده OLI ماهواره لندست استفاده شده و پس از انجام اقدامات مورد نياز در مرحله پيش پردازش، با طبقه بندي نظارت شده نقشه آشكارسازي تغيرات تهيه شده است. يافته ها: در نهايت پنج نوع كاربري در منطقه شناسايي شد. ارزيابي نشان داد كه صحت كلي و ضريب كاپاي نقشه طبقه بندي شده ETM+ به ترتيب 98/4 و 0/97 درصد و OLI برابر 99/67 و 0/97 درصد مي باشد. نتايج مشخص كردكه اراضي كشاورزي، جنگل و پهنه آبي به اراضي باغي و مسكوني تبديل شده اند؛ به گونه اي كه بر وسعت اراضي باغي طي 15 سال 27/26 درصد افزوده شده است، در مقابل از اراضي كشاورزي به ميزان 45/32 درصد كاسته شده است. هم چنين وسعت اراضي جنگلي و پهنه آبي كاهش و وسعت مناطق مسكوني افزايش يافته است. بحث و نتيجه گيري: نتايج حاكي از آن است كه به كارگيري تصاوير ماهواره اي براي تهيه نقشه هاي كاربري اراضي/ پوشش و تغييرات آن ها، جهت تسهيل در برنامه ريزي مديريت منابع محيطي امري ضروري مي باشند.

Background and Objective: One of the main issues in regional planning and development is land use change by human activities. Considering the benefits and potentials of satellite data، we can use remote sensing to extract and find this changes. Method: In this study، land use changes of Qhaemshahr in a 15 years term has been detected. In this study، ETM+ images of 1999 and OLI images of 2014 of Landsat satellite has been used. After pre-processing via super wised classification، land use map has been extracted. Findings: Finally 5 land use types has been identified in this region. The kappa coefficient and the overall accuracy was 98.4 % and 0.97 % for ETM+ results and 99.67% and 0.97% for OLI results sequentially. The results showed that agricultural lands، forest، water covered areas has been converted to building zone and garden. The Results showed that 27.26% increase in garden regions، and 45.32 % decrease in agricultural zones during 15 years، also Forest lands and water covered decreased and building zones increased during 15 years. Discussion and Conclusion: The results confirm that satellite information for extracting land use maps and detecting land use changes is an effective method for planning the natural resources management.