تحليلي بر سوژه پسامدرن با مروري تطبيقي بر سير نظريه هاي فلسفي و ادبي معاصر

An Analysis of the Postmodern Subject A Comparative Review of Contemporary Philosophical and Literary

ارتباط ميان ادبيات و فلسفه اگرچه سابقه اي طولاني در تحقيقات علوم انساني دارد اما مطابقه نظيربه نظير نظريه هاي اين دو نحله از علوم انساني از موارد مغفول مانده است كه در مقاله حاضر به آن پرداخته شدهاست. از ميان نظريه هاي فلسفي و ادبي معاصر، در فلسفه، تجربه گرايي و در ادبيات، پساساخت گرايي مبدا تحليل قرار گرفتهاست. سپس با گذار از ايده آليسم، شاخه هاي متفاوت پديدارشناسي و فلسفه پست مدرن به مدرنيسم ادبي، پساساخت گرايي و درنهايت پسامدرنيسم ادبي بررسي شده‌است. به منظور امكان تبيين وضعيت هاي خاص انساني در هر نحله از ادبيات و فلسفه، «سوژه» به عنوان مابه ازاي انسان -در بعد انديشندگي اش- مورد توجه نويسنده بوده‌است. شيوه اين مقاله توصيفي با روش گردآوري كتابخانه اي است. مطابق نتايج اين پژوهش، نگاه به مكتب ها و شيوه هاي ادبي با ديدگاهي خاص از فلسفه، مي تواند ابعاد تازه اي از انسان را در متون ادبي بازنماياند كه مرحله اي فراتر از ويژگي هاي شخصيت پردازانه در آثار ادبي است. در اين مقاله، اين ويژگي ها با تاكيد بر «سوژه پسامدرن» مورد توجه بيشتر قرار گرفته‌است.

Even though the connection between philosophy and literature has a long prehistory within the humanities, a one-to-one comparison of the theories of these two disciplines has been neglected and is thus dealt with in the present paper. From among contemporary philosophical and literary theories, empiricism in philosophy and poststructuralism in literature have been taken as the points of departure for analysis. Then, moving from idealism and the different branches of phenomenology and postmodern philosophy to literary modernism, poststructuralism and, eventually, literary postmodernism have been studied. In order to explicate particular human situations in each of the disciplines of literature and philosophy, the ‘subject’ as the alternative for humankind – in his intellectual dimension – has been at the centre of the present author’s attention. The method used in this paper is library-based. According to the results of this study, looking at literary schools and approaches through a particular philosophical lens can reflect new dimensions of mankind in literary texts, which is a phase beyond characterization traits. In this paper, these traits are focused on with due emphasis on the “postmodern subject.”