بررسي تأثير تنشهاي شوري و خشكي بر تحريك جوانه‌زني در گياه زوفا (Hyssopus officinalis L.)

The effects of some environmental stress stimulation of germination on Hyssop (Hyssopus officinalis L.)

به‌منظور بررسی اثر تنشهای شوری و خشكی بر جوانه‌زنی گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.)، دو آزمایش جداگانه در رابطه با اثر شوری و خشكی در قالب طرح بلوكهای كامل تصادفی با چهار تكرار اجرا شد. سطوح مختلف شوری، محلولهای كلرورسدیم با پتانسیل اسمزی صفر (شاهد)، 3-، 6- و 9- بار بوده و تیمارهای خشكی با استفاده از پلی‌اتیلن گلایكول (PEG) 6000 به‌صورت تیمار شاهد (آب مقطر)، 3-، 6- و 9- بار اعمال شد و به‌منظور بررسی خصوصیات جوانه‌زنی تحت شرایط تنش، سرعت و درصد جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه برای هر آزمایش اندازه‌گیری شد. نتایج آزمایش حاكی از آن بود كه میانگین سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه در سطوح مختلف شوری دارای اختلاف معنی‌داری بودند. ضمن آنكه این دو صفت همبستگی مثبت و معنی‌داری نیز با یكدیگر داشتند. بررسی اثر تنش خشكی بر خصوصیات جوانه‌زنی این گیاه نیز حاكی از وجود تفاوت معنی‌دار بین میانگینهای درصد و سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه در سطوح مختلف خشكی بود. به‌طوری كه با افزایش تنش خشكی هر سه این صفات كاهش یافتند. از طرفی به دلیل آنكه در تیمار 9- بار هنوز هم جوانه‌زنی با سرعت كم وجود داشت، می‌توان گفت كه زوفا در مرحله جوانه‌زنی دارای مقاومت نسبی به تنش خشكی می‌باشد. به‌طور كلی نتایج آزمایش نشان داد كه اعمال تنش شوری تا حد بین 3- تا 6- بار می‌تواند با تحریك جوانه‌زنی و پدیداری مكانیسمهای سازگاری زوفا با شرایط نامساعد، سبب بهینه‌سازی خصوصیات جوانه‌زنی و در نتیجه بهبود استقرار گیاه و افزایش عملكرد آینده گیاه شود.

Hyssop, as one of the most important medicinal plants, is a perennial and woody plant which belongs to Lamiaceae family. It is used for treatment of respiratory system diseases like cough, pertussis, bronchitis and asthma. Hyssop (Hyssopus officinalis L.) essence has antibacterial and antifungal properties and has different applications in hygiene, cosmetic and food industries. In order to determine the effects of salinity and drought stress on stimulation of germination on Hyssop, separate experiments in a randomized complete block design with 4 replications were conducted. Treatment included 4 levels of salinity and 4 levels of drought induced to seedling by NaCl and Poly Ethylene Glycol (PEG) 6000 respectively. Germination characters included rate and percentage and length of radicles were measured. Salinity caused a significant (P<1%) reduction in rate of germination and length of radicles but not in percentage of germination. Results indicated that rate of germination increased up to –3 bars and then decreased. Although percentage of germination was not affected by inducing salinity, the most of this character was on –6 bar level. Our results showed that rate and percentage of germination and length of radicles were significantly different on drought levels. In general, results of this study indicated that salinity stress induced between –3 and –6 bar could stimulate germination and optimize seedling establishment.