تجزيه ارتباط نشانگرهاي مورفولوژيكي، بيوشيميايي و نشانگرهاي مولكولي AFLP در گياه دارويي ماريتيغال (Silybum marianum L.)

Analysis of morphologic association, phytochemical and AFLP markers in milk thistle (Silybum marianum L.)

به منظور بررسی رابطه بین نشانگرهای مورفولوژیكی، فیتوشیمیایی و مولكولی در گیاه ماریتیغال (Silybum marianum L.)، 32 اكوتیپ جمع‌آوری شده از نواحی مختلف كشور به همراه دو رقم خارجی بوداكالازی و CN seeds ارزیابی شدند. تجزیه همبستگی كانونیك بین 8 صفت مورفولوژیكی و 7 تركیب فلاونولیگنانی تشكیل دهنده سیلیمارین نشان داد كه دو متغیر اول كانونیك دارای همبستگی كانونیك قابل توجه و معنی‌دار بودند. ضرایب همبستگی كانونیك نشان داد كه اكوتیپهای دارای وزن هزاردانه بیشتر و تاریخ گلدهی، ارتفاع بوته، قطر كاپیتول و عملكرد دانه كمتر دارای سیلیكریستین و سیلیبین بیشتر و سیلیدیانین كمتری بودند. به عبارت دیگر، دانه‌های درشت‌تر، سیلیبین بیشتر و سیلیدیانین كمتری داشتند. نتایج نشان داد كه از 415 نشانگر AFLP، 37 نشانگر مثبت با فلاونولیگنان‌ها و 29 نشانگر مثبت با صفات مورفولوژیكی دارای رابطه معنی‌دار بودند. بیشترین تغییرات تبیین شده توسط نشانگرهای مثبت مربوط به تاكسیفولین (54%) و سیلیدیانین (45%) بود. بیش از 40 درصد تغییرات مربوط به وزن هزاردانه، ارتفاع بوته و تاریخ گلدهی توسط نشانگرهای مثبت شناسایی شده توجیه گردید. نتایج این مطالعه حاكی از آنست كه می‌توان بر اساس خصوصیات مورفولوژیكی و نیز داده‌های مولكولی به خوبی برخی از خصوصیات كیفی و كمی مواد مؤثره را در ماریتیغال مورد پیش‌بینی قرار داد.

To investigate the relationships between morphological, phytochemical and molecular markers in milk thistle, a set of 32 ecotypes collected from Iran along with two introduced varieties, Budakalaszi and CN seeds, were evaluated. Canonical correlation analysis between 8 morphological attributes and 7 flavonolignan compounds forming silymarin revealed that first two canonical variables showed high canonical correlations. The loadings of the canonical correlations indicated that ecotypes having higher values for 1000 seed weight and lower values for flowering time, plant height, capsule diameter and seed yield would have higher silychristin and silybin and lower silydianin contents. In other words, larger seeds would have higher silybin and lower silydianin. Out of 415 polymorphic markers, 37 and 29 markers showed significant association with flavonolignans markers and morphological attributes, respectively. The informative markers showed 54 and 45% of the variation for taxifolin and silychristin, respectively. In the case of morphological traits, more than 40% of 1000 seed weight, flowering date and plant height variation were determined by informative AFLP markers. Results of the study clarified that some of qualitative and quantitative properties of essential oil in milk thistle can be well predicted by morphological and also molecular markers.