نقد و بررسي تفسير آيه سرد شدن آتش بر ابراهيم (ع)

Criticizing and Studying the Exegesis of the Verse of the Fire Being Cool upon Ibrahim

به اعتقاد حكما، انفكاك ذات از ذاتي امري محال و ناممكن است. ليكن برخي با استناد به آيه 69 سوره انبياء كه خداوند آتش را بر ابراهيم برد و سلام نمود، در مسئله فوق مناقشه نموده اند. در مقابل، كساني كه به اين قاعده معتقدند، در صدد پاسخ از اشكال فوق برآمده و هر يك پاسخي متفاوت به اين اشكال داده اند. ما با احصاي نظرات مفسران و صاحب نظران درباره اين آيه، به نقد و بررسي آن ها پرداخته و در نهايت با مناقشه در بعضي و ناكافي دانستن بعضي ديگر، به تبيين پاسخ مختار پرداخته ايم. به اعتقاد ما پاسخ به اين مسئله، در توجه به مسئله اذن الهي و تاثير آن در فاعليت فاعل هاي عالم امكان نهفته است. به اين معنا كه اذن و اراده الهي، شرط تاثير هر ذات، فعل و حركتي است؛ خواه اثرش ذاتي باشد و خواه عرضي، امري كه متاسفانه با وجود تصريح مكرر آيات و روايات، از ديدگاه اكثر مفسران به دور مانده و در هيچ يك از پاسخ هاي فوق به آن توجه نشده است.

According to the belief of Islamic philosophers (hukama’)، it is impossible to separate the essence from “essential” (dhātī). But by adducing 69th verse of Al-Anbya (the Prophet) which God makes fire be coolness and peace for Abraham، some Islamic philosophers have debated on the issue. In contrast، those who believe this principle has planned to answer this issue and different answers have been replied to this question by them. It is criticized and studied the exegetes’ and experts’ ideas by collecting their opinions. At the end with debating some of these opinions and believing some others being insufficient، it is determined the accepted answers. According to the accepted idea، answering this issue is embodied in paying attention to the permission of God and its effect on agents of the “world of contingencies”. It means that the permission and will of God is the condition for every essence effect، action and motion either the effect being intrinsic or accidental or (aradhi). In spite of frequent declaring in the holy Quran and Islamic traditions (hadith)، it is an issue that has been neglected by the majority of the exegetes and it has not been regarded by any above answers.