مطالعه كيفيت علوفه دو گونه مرتعي بومي Astragalus cyclophyllon G.Beek وHedysarum criniferum Boiss در منطقه چادگان اصفهان

Forage quality of Astragalus cyclophyllon G.Beek and Hedysarum criniferum Boiss in Chadegan region of Isfahan

آگاهي از كيفيت علوفه گونه هاي بومي در راستاي شناسايي قابليت هاي آنها به منظور احيا و اصلاح مراتع و همچنين تعيين ظرفيت چرا و زمان مناسب چراي دام از اهميت ويژه اي برخوردار است. به همين منظور از دو گونه مرتعي Astragalus cyclophyllon G.Beck و HedysarumcriniferumBoiss در سه مرحله فنولوژيك (رشد رويشي، گلدهي و بذردهي) در رويشگاه طبيعي آنها نمونه برداري انجام شد. سپس نمونه هاي جمع آوري شده خشك و آسياب شد و به منظور اندازه گيري پارامترهاي كيفيت علوفه تجزيه شيميايي شدند. به منظور تجزيه و تحليل داده ها از طرح فاكتوريل در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي با 2 تيمار در سه تكرار استفاده شد. . نتايج بيانگر تغييرات قابل ملاحظه اي در تركيب شيميايي گياهان مورد بررسي است. همچنين اثر مرحله فنولوژيك بر كيفيت علوفه معني دار بود(p<0/05). ميزان پروتئين خام(CP)، هضم پذيري ماده خشك(DMD) و انرژي متابوليسمي (ME)در هر دوگونه يك روند كاهشي را با پيشرفت مراحل مختلف فنولوژي نشان داد و اين موارد در گونه H.criniferumدر تمامي مراحل رشد نسبت به گونه A. cyclophyllonبيشتر بود. مقايسه نتايج اين دو گونه مرتعي با شاخص هاي طبقه بندي مراتع به لحاظ كيفيت علوفه نشان داد كه اين دو لگوم بومي مراتع جزو «گونه هاي خيلي مطلوب» بشمار مي روند. حفظ گونه هاي بومي به طور كلي در هر منطقه و خصوصاً اين دو گونه كه داراي پراكنش كم و ارزش غذايي بالا نسبت به يونجه (Medicago sativa) است از اهميت زيادي برخوردار است. لذا با زراعي كردن اين لگوم ها علاوه بر حفظ و توسعه آنها، مي توان بخشي از علوفه مورد نياز دام اهلي را نيز تامين كرد.