مكان سنجي اجراي كشاورزي حفاظتي با روش چند معياري تاپسيس در محيط سامانه اطلاعات جغرافيايي (مطالعه موردي حوضه مارون استان خوزستان)

Feasibility of implementing conservation agriculture with TOPSIS multi-criteria technique in GIS (case study: Maroon Basin of Khuzestan Province

در اين تحقيق به منظور امكان سنجي اجراي كشاورزي حفاظتي در حوضه مارون استان خوزستان از روش چند معياري تاپسيس در محيط سامانه اطلاعات جغرافيايي استفاده گرديد. از اين رو تمام لايه هاي اطلاعاتي مكانيزاسيوني- زراعي شامل ماشين (سطح مكانيزاسيون، ضريب بهره وري، خاك ورز مركب و كارنده)؛ اقليم (دما و بارش)؛ توپوگرافي (شيب و ارتفاع)؛ خاك (بافت، pH، شوري، فسفر و كربن آلي) به همراه منابع آبي (پتانسيل و شوري)، جمعاً 17 لايه براي تناوب محصولات كلزا، نخود و گندم تهيه و پس از وزن دهي با روش تحليل سلسله مراتبي و رتبه بندي با روش تاپسيس، با همديگر همپوشاني و بر اساس دستورالعمل فائو در پنج طبقه بسيار مناسب، مناسب، تناسب متوسط، تناسب كم و نامناسب طبقه بندي شدند. نتايج نشان داد كه 1/6 و 14/5 درصد از كل سطح اراضي آبي موجود در محدوده مطالعاتي، به ترتيب در طبقات بسيار مناسب و مناسب براي اجراي كشاورزي حفاظتي، قرار گرفتند.

A GIS-based plan with TOPSIS multi-criteria technique was used to assess the feasibility of implementing conservation agriculture in the Maroon Basin of Khuzestan Province. For this purpose، a total of 17 information layers mechanization-farming including machinery (level of mechanization، operation factor، number of conservation tillage and drill)، climatic (temperature and precipitation)، topographic (slope and elevation)، soil properties (texture، pH، salinity، phosphorus and organic carbon) and water resources (potential and salinity) are considered، to determine the areas most suitable for the crop rotation of canola، chickpea and wheat. Thematic layers for the above parameters were prepared in a GIS environment، classified into 5 categories according to FAO guidelines as: highly suitable، suitable، moderately suitable، marginally suitable and not suitable and weighted with AHP method. Then، prepared layers are ranked with TOPSIS techniques and overlapped in GIS. The results showed that 1.6% (5030 ha) and 14.5% (44595 ha) of the studied area is highly suitable and suitable for implementing conservation agriculture، respectively.