بازخواني ادله فقهي حق امتناع زوجه

A Review on Jurisprudential Proofs about the Wife’s Right of Refusal

يكي از راه هاي ضمانت اجراي عقود معاوضي، اعمال حق حبس است، بدين معني كه ماداميكه يكي از متعاقدين اقدام به اجراي تعهد خود ننموده است، طرف مقابل نيز حق دارد از اجراي مفاد قرارداد خود امتناع كند. اين حق در عقودي مانند بيع و اجاره، در همه نظامهاي حقوقي اجرا مي‌شود ولي در قوانين جمهوري اسلامي ايران كه بر مبناي فقه اماميه است، اين حق به عقد نكاح نيز سرايت نموده است به اين معني كه زن تا وقتي كه مهريه را دريافت ننموده ميتواند از انجام وظايف زناشويي امتناع كند و اين امتناع وي موجب نشوز او نميشود. در اين نوشتار به روش توصيفي تحليلي به بررسي و نقد مستندات فقهي حق حبس در نكاح و آثار و پيامدهاي آن با توجه به فرهنگ كنوني جامعه مبني بر قرار دادن مهريه هاي سنگين، پرداخته مي‌شود و احكام پيرامون آن مورد تحليل و بررسي قرار مي-گيرد. نتيجه آنكه مستندات فقهي حق حبس مخدوش است و همچنين نكاح عقد معاوضي صرف نيست كه حق امتناع به آن سرايت نمايد. لاجرم پذيرش اين حق در نكاح ازمبناي مستحكمي برخوردار نيست

One way to guarantee the implementation of exchange contract is the right of hold. It means that if one of the parties fails to fulfill his/her obligations, the other party has the right to refuse the enforcement of the contract. This right is exercised in all kinds of contracts, such as sell and buy but in Iran’s law system which is based on Imamiah jurisprudence it spreads to marriage contract too. It means that a woman can refuse to perform her marital duties until she receives the dowry although the refusal would not mean that she is disobedient to her husband. Applying descriptive-analytical method, this research studies the jurisprudential documents about the right of hold in marriage as well as its effects and consequences. The research is due to the current trend of having a heavy dowry in Iranian society. The findings show that the documents about the right of hold are not reliable and that the marriage is not a type of exchange contract which is subject to refusal. In fact, the acceptance of this right in marriage is not based on reliable principles.