تبيين ابن سينا از خوارق عادات

Avicenna’s explanation of Occultism

چيستي و چگونگي خوارق عادات همواره براي بشر مطرح بوده است. انديشمندان نيز هريك به گونه اي اين پديده هاي شگفت انگيز را بررسي كرده اند. ابن سينا از نخستين فيلسوفان مسلماني است كه به تبيين عقلاني خوارق عادات پرداخته است. با وجود آن كه اين تبيين مبناي مهمي در بحث اعجاز و تمايز آن از ساير خوارق عادات است كمتر مورد توجه محققين قرار گرفته است. شيخ در آثار خود متناسب با بحث هاي مختلف تقسيم هاي متفاوتي براي خوارق عادات پيشنهاد مي كند كه در اين مقاله اين اقسام را در يك تقسيم جامع گردآورده به بررسي هر قسم پرداخته ايم. ابن سينا ابتدا با رويكرد پسيني تحقق اين امور را در عالم مشاهده كرده و سپس چيستي و چگونگي آنها را تبيين كرده است. وي در اولين گام به روش تجربي يا عقلي به رفع استبعاد از ذهن منكران اين امور پرداخته است و پس از اثبات امكان وقوع، چگونگي تحقق آنها را بر اساس مباني خود توضيح داده است. اين مقاله نشان مي دهد كه بسياري از خوارق عادات بر اساس نظام سينوي قابل تبيين هستند.

The essence and causes of occultism have always mattered for human beings. Each of the scholars has examined these astonishing phenomena in different ways. Avicenna is one of the first Muslim philosophers who explained occultism in a rational way. Despite the fact that this explanation is an important basis for discussion on miracles and its distinction from other occult things، it has been less addressed by researchers. He suggests in his works، according to various discussions، different divisions for Occultism. In this article، we offer a comprehensive categorization of these divisions، and then investigate each kind of occult things. Avicenna first observed the realization of these affairs in the world and then examined their essence and causes through an aposteriori approach. In the first step، he removes the improbability of these in an empirical or rational way and then explains how they are realized based on his foundations. This article shows that many of occult things can be explained by Avicenna’s system.