بررسي توزيع خدمات شهري در فضاهاي شهري با رويكرد عدالت فضايي (مطالعه موردي: شهر نجف آباد)

Investigating the Distribution of Urban Services in Urban Spaces with the Spatial Justice Approach (Case Study: Najaf Abad City)

مهمترين معيار براي تحليل وضعيت عدالت فضايي در شهر چگونگي توزيع تسهيلات و خدمات شهري است و ميزان و چگونگي توزيع تسهيلات مي تواند نقش موّثري در جابجايي فضايي جمعيت و تغييرات جمعيتي در مناطق شهري داشته باشد. تسهيلات و خدمات شهري ساختاردهنده‌ي شكل و ماهيت كالبدي, اجتماعي و فضايي شهر مي باشد. بي‌عدالتي در نحوه ي توزيع آن تاثير جبران ناپذيري بر ساختار و ماهيت شهر گذاشته است. بنابراين مهمترين هدف برنامه ريزان و مديران شهري در اين زمينه تلاش براي دستيابي به فرصت هاي برابر در دسترسي گروه هاي مختلف جامعه شهري به خدمات شهري و از بين بردن تضاد در تامين فرصت هاي آموزشي, بهداشتي و درمجموع خدمات شهري است. تحقق عدالت فضايي در گرو توزيع مناسب كاربري ها و خدمات عمومي شهري است. هدف اين تحقيق بررسي تحقق عدالت فضايي در مناطق پنج گانه شهر نجف آباد با استفاده از شاخص هاي امكانات و خدمات شهري و رابطه آن با پراكنش جمعيت و قيمت اراضي از طريق روش هاي تحليل عاملي, جمع خدمات. استاندارد سازي» ضريب ويژگي» تاكسونومي عددي, آنتروپي شانون و تاپسيس مي باشد. طبق يافته هاي تحقيق بين مناطق پنج گانه شهر نجف آباد نابرابري هاي اجتماعي . اقتصادي و فرهنگي وجود دارد. وجود نابرابري ناشي از عدم برخورداري عادلانه مناطق از امكانات و خدمات شهري باعث عدم تحقق عدالت فضايي در شهر نجف آباد شده است. اين امر منجر به تمركز جمعيت در برخي از نقاط شهر مي شود و بازتاب فضايي توزيع ناعادلانه خدمات شهري, تفاوت در قيمت اراضي مناطق پنج گانه شهر نجف آباد مي باشد. شرايط تحقق عدالت فضايي را مي توان به توزيع متوازن كاربري اراضي شهري» ايجاد بانك زمين, تجديد نظر در نحوه تهيه طرح هاي جامع و توجه ويژه به نواحي بحراني و آسيب پذير اشاره نمود.

The most important criterion for analyzing spatial justice in cities is the distribution of facilities and urban services, and the extent and distribution of facilities can play an effective role in the spatial movement of population and population changes in urban areas. Facilities and urban services shape the physical, social and spatial nature of cities, and inequality in its distribution has irreparable effects on the structure and nature of cities. Therefore, the main goal pursued by city planners and managers in this area is to achieve equal opportunities in access of various groups of urban communities to urban services and to remove inequalities in provision of urban services in general and educational and health opportunities in particular. Achieving spatial justice depends on the proper distribution of public uses and services of cities. The purpose of this study is to investigate the realization of spatial justice in five districts of Najaf Abad City using the indices of urban facilities and services and explore its association with population distribution and land prices through factor analysis, service aggregation, standardization, property coefficient, numerical taxonomy, Entropy of Shannon and TOPSIS methods. The research findings show that there are social, economic and cultural inequalities among the five districts of Najafabad City. The existence of inequality due to the unequal distribution of the facilities and services has led to the lack of fulfillment of spatial justice in this city. This leads to the concentration of population in some parts of the city and unequal distribution of urban services is reflected in differences in land prices in the five districts of this city. Spatial justice is characterized by the balanced distribution of urban land use, the creation of land banks, the revision of the way comprehensive plans are prepared, and special attention to critical and vulnerable areas.