معناشناسي صبر در قرآن

Semantics of Patience in the Qur’an

استوارترين و مطمئن ترين روش در شرح آيات، راهيابي به عمق معناي واژگان قرآن است كه راه را براي تبيين مراد خداي حكيم هموار مي سازد. اين روش در ميان مستشرقان نظير ايزوتسو و برخي از محققان اسلامي به كار گرفته شده است. پژوهش حاضر به معناشناسي مفهوم صبر در قرآن در سه گام معناشناسي واژگاني، ميدان هاي معناشناسي و مطالعات متني مي پردازد. در گام اول با ارائه تعريف معناشناسي صبر و تبيين جهان بيني آن از ديدگاه قرآن، به مقايسه مفهوم صبر در قرآن با مفهوم صبر در پيش از اسلام مي پردازد. در گام دوم ميدان هاي معناشناسي و گستردگي معنايي واژه در قرآن بررسي مي شود. و در گام سوم به مطالعات متني صبر در قرآن پرداخته مي شود. تعريف صبر و شبكه معنايي و واژه هاي كليدي و كانوني و جهان بيني صبر در قرآن در اين گام تبيين مي گردد. نتيجه بررسي معناشناسي واژگاني صبر بر پايه معناي اساسي و با مطالعه جهان بيني و فرهنگ قومي عرب جاهلي پيش از اسلام، نخست اين است كه اين واژه پيش از اسلام نيز كاربرد داشته و معناي اصلي واژه صبر و ديگر واژه هاي مترادف آن، همان استقامت و بردباري است و تطورات معنايي واژگاني نداشته است. ولي بر اساس جهان بيني اسلامي، اين واژه تطور معنايي والاي اخلاقي داشته و ارزش هاي معنوي دنيوي و اخروي براي آن ترسيم شده است.

The most consistent and certain method in exposition of the verses is finding the way into the profundity of the meaning of the Qur’an’s vocabulary، which paves the way for enunciation of the intention of the All-wise Allah. This method has been employed by the orientalists such as Izutsu and some Muslim researchers. The present research addresses the semantics of the concept of patience in the Qur’an in three steps of lexical semantics، semantic fields، and textual studies. In the first step، the concept of patience in the Qur’an is compared with the concept of patience in the pre-Islamic period by presenting the semantic definition of patience and enunciation of its worldview from the viewpoint of the Qur’an. In the second step، the fields of semantics and the semantic extent of words in the Qur’an are examined. And in the third step، the textual studies of patience are taken into consideration. The first outcome of the study of the lexical semantics of patience based on basic meaning and with the study of the worldview and the ethnic culture of the pagan Arabs in the pre-Islamic period، is that this word has been used before Islam and the major meaning of the word patience and other words synonymous with it are the same as perseverance and tolerance and it has not undergone semantic evolution. However، according to the Islamic worldview، this word has had a sublime ethical semantic evolution and certain spiritual worldly and other-worldly values have been delineated for it.