اثرات تنش خشكي بر شاخص هاي مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي گياه كاسني (Cichorium intybus) جهت معرفي در فضاي سبز شهري

Effects of Water stress on Morphological and Physiological Indices of Cichorium intybus L. for introduction in urban landscapes

تشخيص وضعيت رشد گياهان دارويي در شرايط مختلف آبياري و تنش خشكي مي تواند راهنماي كشت گياهان مقاوم در مناطق خشك يا كم آب باشد. تنش هاي محيطي از قبيل تنش كم آبي يكي از موانع اصلي در توليد محصولات زراعي، باغي و فضاي سبز در بسياري از نقاط دنيا به ويژه مناطق خشك و نيمه خشك مانند ايران محسوب مي شوند. ايجاد فضاي سبز راهبردي با استفاده از گياهان دارويي مقاوم به خشكي در اين شرايط بهترين راهكار است. لذا تحقيقي به منظور ارزيابي اثر تنش خشكي بر شاخص هاي فيزيولوژيكي و مورفولوژيكي گياه دارويي كاسني جهت معرفي در فضاي سبز شهري، در سال زراعي 1393-1394 در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 4 تيمار تنش خشكي شامل 90، 75،60 و 45 درصد ظرفيت زراعي، در 3 تكرار در خزانه پژوهشي دانشگاه اصفهان اجرا شد. نتايج حاصل از تجزيه واريانس داده ها نشان داد كه تنش خشكي بر تمام صفات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي مورد اندازه گيري در اين پژوهش در سطح احتمال 1 درصد معني دار شد. تنش خشكي موجب افزايش محتواي پرولين، آنتوسيانين گل، آنتوسيانين برگ، ميزان كاروتنوئيد و كاهش محتواي كلروفيل آ، ب و كلروفيل كل در سطح تيمار تنش 45 درصد گرديد.با افزايش شدت تنش از ميزان عملكرد زيست توده (وزن تر و خشك اندام هوايي) در گياه كاسته شد. تمام صفات مورفولوژيكي مورد بررسي كه شامل ارتفاع گياه، طول برگ، تعداد برگ، قطرگل، تعداد گل، زمان ظهور گل، طول دوره گلدهي و زمان ظهور تمام گل بود، با افزايش شدت تنش كاهش يافت و تفاوت معني داري در سطح احتمال 5 درصد مشاهده نشد. نتايج حاصل از پژوهش مورد نظر حاكي از مقاومت نسبي اين گياه به تنش خشكي و تامين كننده اهداف مورد نظر در زيبا سازي فضاي سبز شهري بود.

Study of growth condition of medicinal plants under different water stress levels could be as an indicator for cultivation of drought resistance species in water scarce regions. Abiotic stresses such as drought stress are the main limitation factors in crop production and landscape development in arid or semi-arid regions such as Iran. Using drought resistant medicinal plants for developing landscape is the best solution. This study was conducted to evaluate the Cichorium intybus under four water stress levels including 45, 60, 75 and 90% field capacity in three replications over 2014-2015 in Isfahan University nursery. Results showed significant effects (P<0.01) on all morphological and physiological characteristics. Proline and anthocyanin content of leaf and flower, and carotenoid were increased but chlorophyll a, b and Chlorophyll total content were decreased by increasing water stress severity at 45% field capacity. Plant biomass (fresh and dry weight) decreased by increasing water stress severity. Time to initiate flowering, full flowering stage, leaf length and number, flower number and flowering period were decreased by increasing water stress severity. Drought stress on proline and anthocyanin content of leaf and flower, and Chlorophyll a, b and Chlorophyll total and carotenoid was significant. Results showed that Cichorium intybus is a relatively drought tolerance plant suitable for urban landscapes.