ارزيابي روند تغييرات فراواني روزهاي شرجي در نيمه جنوبي ايران

Investigating trend of frequency changes of sultry days in southern half of Iran

بررسي روند تغييرات پديده ­هاي اقليمي و هواشناسي در درازمدت اهميت ويژه ­اي در مطالعات تغيير اقليم و آشكار سازي آن دارد. در اين پژوهش جهت شناسايي و دستيابي به روند تغييرات فراواني روزهاي شرجي در نيمه جنوبي ايران، داده­ هاي ساعتي فشار جزئي بخار آب مربوط به 15 ايستگاه همديد نيمه جنوبي ايران براي يك دوره آماري 30 ساله (2009 - 1980) از سازمان هواشناسي ايران اخذ شد. بعد از اخذ دادها و تشكيل بانك اطلاعاتي آن، بر اساس آستانه فشار جزئي بخار آب برابر يا بيشتر از 8/18 هكتوپاسكال فراواني روزهاي شرجي در دو مقياس زماني فصلي و سالانه براي تمام ايستگاه­هاي مورد مطالعه استخراج شدند. جهت آشكار سازي روند تغييرات فراواني روزهاي شرجي نيز از روش ناپارامتريك برآورد كننده شيب سنس بهره گرفته شد. نتايج نشان داد كه در سه فصل پاييز، زمستان و بهار هيچگونه روند معناداري در فراواني روزهاي شرجي در ايستگاه­هاي مورد مطالعه در سطح احتمالاتي 95 درصد مشاهده نشد. در فصل تابستان تنها ايستگاهي كه روند معناداري در آن مشاهده شد ايستگاه دزفول (شيب روند: 05/1-) بود كه جهت روند آن نيز كاهشي بوده است. در مقياس سالانه هم تنها در چهار ايستگاه كرمان (شيب روند: 1/0-)، دزفول (شيب روند: 46/1-)، ايرانشهر (شيب روند: 08/1-) و زاهدان (شيب روند: 16/0-) روند معناداري در فراواني روزهاي شرجي مشاهده شد كه اين روند براي هر چهار ايستگاه يك روند كاهشي بوده است.

Inves Investigating the climatological and meteorological phenomena change trends has a particular importance in climate change studies. In this study, hourly data of vapor pressure related to 15 synoptic station in the south of Iran within a statistical period of 30 years (1980-2009) are collected from Meteorological Organization of Iran to detect and achieve the trend frequency of changes within sultry days in the southern of Iran. After collecting data, a database was established based on maximum vapor pressure equal to or more than 18.8 hPa. The frequency of sultry days are extracted for all target stations with regard to two time scales of annually and seasonally. The Sen’s Slope Estimator Non-Parametric Method was used to detect trend of frequency changes of sultry days. The results showed no significant trend in frequency of sultry days in target stations with the probability level of %95 in three seasons of autumn, winter and spring. The only station which showed a significant trend was Dezfoul station (trend slope: -1.05) while a reducing trend was observed in summer. Four stations of Kerman (trend slope: -0.1), Dezfoul (trend slope: -1.46), Iranshahr (trend slope: -1.08) and Zahedan (trend slope: -0.16) showed a significant trend in the frequency of sultry days while a reducing trend for all four stations was observed in annual scale.