تحليل تطبيقي بهرة مالكانه و پذيرة نقدي در قراردادهاي مشاركت در توليد نفت قارة آفريقا

Comparative analysis of royalty and bonus fee in oil production sharing contracts of the African

بيش از 9 درصد نفت خام جهان در قارۀ آفريقا ذخيره شده است. علاوه بر بعضي كشورهاي آفريقايي كه از قديم توليدكنندۀ نفت بودند مانند ليبي، الجزاير، آنگولا و نيجريه، در سال‌هاي اخير بعضي از كشورهاي ديگر آفريقا نيز به جرگۀ توليدكنندگان نفت پيوسته‌اند. ايجاد انگيزه براي جذب سرمايه‌هاي خارجي در صنعت نفت، يكي از مسائل مهم براي كشورهاي آفريقايي محسوب مي‌شود، زيرا اكتشاف و توسعۀ ميادين نفتي آفريقا به دانش فني بالا و صرف هزينه‌هاي هنگفتي نيازمند است كه اغلب خارج از توان اين دولت‌هاست. به همين دليل است كه با سرمايهگذاري هايي كه امريكاييها و اروپاييها و در سال‌هاي اخير چيني ها در اين قاره انجام داده‌اند، ظرفيت توليد و صادرات نفت در بعضي از اين كشورها رو به افزايش است. مهم‌ترين قراردادي كه كشورهاي آفريقايي با شركت‌هاي خارجي منعقد مي‌كنند قرارداد مشاركت در توليد است. برخي از مهم‌ترين مؤلفه‌هاي اقتصادي قراردادهاي مشاركت در توليد عبارت‌اند از: بهرۀ مالكانه و پذيرۀ نقدي. در اين مقاله سعي شده است كه ميزان و انواع بهرۀ مالكانه و پذيرۀ نقدي در قوانين و قراردادهاي مشاركت در توليد كشورهاي توليدكنندۀ نفت قارۀ آفريقا بررسي تطبيقي شود تا مشخص شود سازوكار و ميزان بهرۀ مالكانه و پذيرۀ نقدي كدام‌يك از اين كشورها از تنوع و گوناگوني بيشتر و مناسب‌تري براي جذب سرمايه‌گذاران خارج برخوردار است. نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد كه تنها قوانين و قراردادهاي مشاركت در توليد چند كشور محدود آفريقايي از جمله آنگولا، ليبي، گينۀ استوايي و مخصوصاً نيجريه از شفافيت، تنوع و گوناگوني بيشتري براي تعيين بهرۀ مالكانه و پذيرۀ نقدي هنگام مذاكره و انعقاد قرارداد با شركت‌هاي نفتي خارجي برخوردارند.

More than 9% of world crude oil is reserved in the African continent. Except for some of the African countries that were previously oil producers such as Libya, Algeria, Angola and Nigeria, in recent years other countries in Africahavejoined oil producers’ club. Creation of motivation for attracting foreign investors in oil industry in one of the most important issues of these countries because exploration and development of African oil fields need a high level of technical knowledge and know-how and also it involves the incurring of great costs, a huge financial burden for the said countries.. Thus by investing of American, European and in recent years Chinese companies in this continent the capacity of oil production and exports has increased. The most important contract concluded between the African countries and international oil companies (IOCs) is production sharing contract (PSC). Some of the most important economic factors of PSCs are royalty and bonus fee. In this article the rate and kinds of royalty and bonus fee in the laws and PSC models of oil producing countries of Africais considered with the aim of recognizingthe mechanisms and rates of royalty and bonus fee these countries enjoy better and suitable varieties to attract more foreign oil investors. The results of this study show that only the laws and PSCs of some limited African countries such as Libya, Equatorial Guinea, Angola andspecially Nigeria enjoy better, transparent and suitable varieties to fix the royalty and bonus fee at the time of negotiating and concluding contracts with IOCs.