تبيين شرط تواناسازي در سازمان تجارت جهاني

EXPLANATION OF ENABLING CLAUSE IN WORLD TRADE ORGANIZATION

بناي سازمان تجارت جهاني بر اصول متعددي استوار است كه مهم‌ترين آن‌ها اصل نبود تبعيض است. اين اصل، كشورهاي عضو سازمان را به داشتن رفتار يكسان با يكديگر مقيد مي‌كند. با توجه به يكسان‌ نبودن كشورها از لحاظ توسعه‌يافتگي، ورود كشورهاي در حال توسعه يا كم توسعه‌يافته به سازمان تجارت جهاني، نيازمند مراقبت جدي از اقتصاد اين كشورهاست تا هنگام رقابت با كشورهاي توسعه‌يافته دچار آسيب نشوند. شرط تواناسازي، به كشورهاي توسعه‌يافته‌‌‌ اين اجازه را مي‌دهد تا به كشورهاي در حال توسعه، ترتيبات تجاري ترجيحي اعطا كنند. عمل براساس اين شرط، ارادي و داوطلبانه است، اما كاملاً تابع قواعد سازمان تجارت جهاني است و كشورها نمي‌توانند آن را وسيله‌اي براي فرار از تعهدات اين سازمان قرار دهند. ترجيحات اعطايي به موجب شرط تواناسازي كه بايد واجد سه ويژگي عموميت‌يافته، غيرمعوض و غيرتبعيض‌آميز باشد، بعضاً بر مبنايي انتخابي و گزينشي از سوي كشورهاي توسعه‌يافته‌‌‌ به كشورهاي در حال توسعه داده مي‌شوند. اين امر مي‌تواند موجب عقيم‌شدن كارايي اين وسيله شود و فلسفۀ وجودي آن، يعني تشويق و ترويج توسعۀ اقتصادي كشورهاي در حال توسعه را مخدوش كند.

World Trade Organization (WTO) has principles among which one of the most important is non-discrimination principle. Under this principle, the organization members should have equal treatment with each other. But since countries are not equal in terms of developmental situation, log in developing or less developed countries to the WTO, requires serious attention to the competitiveness of the economies of developing countries, in order to not being affected during compete with the developed countries. That is why, under enabling clause which is continuation of the generalized system of preferences, developed countries may accord differential and more favorable treatment to developing countries, without according such treatment to other contracting parties. Although, preferences are granted on a voluntary basis, this does not mean that preferences should not be subject to WTO rules. Trade preferences which should be generalized, non-reciprocal and non-discriminatory, are granted on conditionality and selectivity basis that could frustrate the efficiency of the device and its philosophy, namely to encourage and promote economic development in developing countries.