حفظ تنوع زيستي يا زيست‌ فناوري: اولويت امروز ايران چيست؟

Biodiversity Conservation or Biotechnology: What Is Iran’s Priority Today?

امروزه، بحث‌هاي فراواني در محافل علمي و محيط زيستي دنيا درباره بودن يا نبودن محصول‌هاي تراريخت در سبد غذايي انسان وجود دارد. هر كسي استدلال خود را دارد و عبارت‌هايي چون بي‌دانشي، بي‌مسيوليتي، احساساتي و شعاري بودن، سود‌جويي، مافيا و حتي به تازگي تروريستي هم وارد اين ادبيات شده است. نگارندگان اين مقاله در جايگاه زيست‌شناس، حامي دستاوردهاي بشري در حوزه علم هستند و به منزله متخصص تنوع زيستي و فعال محيط زيست به شدت از تخريب طبيعت و روند برگشت‌ناپذير آن نگران هستند. از طرفي زندگي بسياري از موجودهاي كره زمين كه تنها سياره سبز است به دليل افزايش گرماي جهاني و گسترش بيابان‌ها و به هم خوردن تعادل‌هاي بوم‌نظام‌هاي طبيعي در خطر نابودي است. پرسشي كه بايد به آن پاسخ داده شود اين است كه اولويت امروز ايران چيست؟ با نگاهي به وضعيت محيط زيست در ايران ملاحظه مي‌كنيد كه با مصرف بي‌رويه ذخيره‌هاي آبي و خشكاندن بيشتر تالاب‌ها و رودخانه‌ها، تخريب مراتع و فرسايش خاك و نابودي جنگل‌ها ركوردهاي جهاني در چند دهه اخير شكسته شده است. كشوري كه هميشه به دليل تنوع آب و هوايي بر پايه خرده اقليم‌ها توانسته داشته‌هاي تنوع زيستي بومي و زراعي خود را به صورت "باقيمانده"، "پناهنده" يا "جداشده" حفظ كند با يكسان‌‌سازي در الگوهاي توسعه‌اي، زندگي و كشاورزي به سمت بي‌‌هويتي زيستي – تاريخي كشانده شده است. اين در حالي است كه با ارزش‌ترين ذخيره‌هاي ژنتيكي اين كشور به سرعت در حال انقراض است. بنابراين بايد بر پايه دانش، اخلاق و قانون به اين روند مخرب پايان داد.

There are hard discussions in Iran and all over the world on accepting or rejecting the use of “Genetically Modified Organisms (GMO)” in people’s food needs. The pro and con discussions include a wide variety of claims from ignorance, irresponsibility, emotionality, slogans, profitability, mafia and even terroristic objections. The authors of this paper as biologists support human scientific achievements and as biodiversity experts and environmentalists are very concerned about destruction of our environment and its irreversible consequences. Furthermore, the threatening of our green planet by global warming, desertification and instability of natural ecosystems are in the centre of our attention. The crucial question is: What Iran’s priority should be today? The present shortage of water as a result of mismanagement and overuse, drying up large number of wetlands and rivers, destroying of natural vegetation and in particular forests, and increasing soil erosion are among many alarming environmental problems in Iran. A main feature of Iran’s nature is the presence of microclimates and diverse habitats which support living of many “relicts”, “refugee” and “highly isolated” species. The developmental activities often lead to reduction of differences not only in human life styles but also in our activities such as agricultural practices which often lead to the loss of many genetic resources. We need urgent measures to end this kind of approach using scientific understanding, ethics and proper legislature.