مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بهينه‌سازي فرآيند كلرزني در گندزدايي شيرابه زباله كهنه با استفاده از روش سطح پاسخ

چكيده فارسي :

زمينه و هدف: شيرابه زباله شهري بدليل بار آلودگي بالاي ميكروبي، يكي از تهديدات بزرگ زيست محيطي مكان‌هاي دفن پسماند محسوب مي‌گردد. كلر زني يكي از روش‌هاي ساده گندزدايي آب و فاضلاب محسوب مي‌گردد اما براي گندزدايي شيرابه مورد توجه قرار نگرفته است. هدف از اين تحقيق بررسي كارآيي كلر در گندزدايي شيرابه و بهينه سازي اثر متغيرهاي غلظت و زمان تماس درحذف كل كلي فرم‌ها و كلي فرم‌هاي مدفوعي به عنوان شاخص آلودگي ميكربي بود. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه توصيفي- تحليلي، پايش شاخص‌هاي باكتريايي در شيرابه مكان دفن پسماندهاي شهر قزوين طي يك سال انجام شد. سپس با انجام آزمايشات مقدماتي، دامنه غلظت كلر و زمان تماس در غير فعال سازي شاخص‌هاي ميكروبي شيرابه مورد بررسي قرار گرفت. جهت بهينه سازي اثر متغيرهاي موثر شامل غلظت كلر و زمان تماس درغير فعال سازي اين شاخص ها، روش پاسخ سطح بر اساس طرح مركب مركزي بكار گرفته شد. بر اين اساس تعداد13 آزمايش روي نمونه‌ها انجام شد. آزمايشات شامل BOD، COD، كل كلي فرم‌ها و كلي فرم‌هاي مدفوعي بود. تمامي آزمايشات بر اساس دستورالعمل ارايه شده در كتاب روش‌هاي استاندارد براي آزمايشات آب و فاضلاب بود. يافته ها: نتيجه اين مطالعه نشان داد كه شاخص‌هاي آلودگي ميكروبي داراي حساسيت نسبتاً بالايي نسبت به غير فعال سازي با كلر دارند، بطوريكه در غلظت كلر mg/L 2 و زمان ماند 9 دقيقه 100% كل كلي فرم‌ها و در غلظت كلر mg/L 5/0و زمان ماند 12 دقيقه 100% كلي فرم‌هاي مدفوعي از بين رفتند. با استفاده از روش سطح پاسخ شرايط بهينه غير فعال سازي اين باكتري‌ها مورد تحليل قرار گرفت. نتايج تحليل نشان داد كه در زمان تماس و غلظت كلر بترتيب برابر با min4/9 و mg/L99/2 ، راندمان غير فعال سازي كل كلي فرم‌ها و كلي فرم‌هاي مدفوعي بترتيب به 16/89% و 100% مي‌رسد. نتيجه گيري: جهت گندزدايي شيرابه مي‌توان از كلر استفاده نمود. با اينحال در صورت وجود بارآلي بالا در شيرابه، با توجه به پتانسيل ايجاد محصولات جانبي ناشي از كلر زني، در انتخاب كلر به عنوان گندزدا، بايستي ملاحظات بهداشتي و زيست محيطي مد نظر قرار گيرد.