نقش اسيد هيوميك بر بهبود خصوصيات بيو شيميايي، ميزان رنگدانه هاي آنتوسيانين و كلروفيل در ارقام تربچه تحت شرايط تنش شوري

The role of humic acid on improving bio-chemical properties, anthocyanin and chlorophyll pigments contents in different radish varieties under salt stress

در اين تحقيق اثر كاربرد اسيد هيوميك در كاهش اثرات تنش شوري در ارقام مختلف تربچه مورد بررسي قرار گرفت. به همين منظور آزمايشي گلداني به صورت فاكتوريل، بر پايه طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد به اجرا درآمد. تيمارها شامل سه رقم تربچه (چريبل، اسپاكلر و اسكارلت سين سيناتي) به عنوان فاكتور اول و اسيد هيوميك در دو سطح 0 و 1/5 گرم در ليتر به عنوان فاكتور دوم و تنش شوري در چهار سطح 0، 33، 66 و 99 ميلي مولار نمك طعام محلول در آب آبياري به عنوان فاكتور سوم بودند. نتايج نشان داد كه برخي از خصوصيات فيزيولوژيكي از قبيل قند محلول برگ و نسبت پتاسيم به سديم ريشه بر اثر تنش شوري كاهش يافت. اسيد هيوميك بسياري از اثرات مضر شوري را كاهش داد به خصوص باعث كاهش چشمگير ميزان سديم در ارقام مختلف تربچه گرديد. اسيد هيوميك باعث افزايش نشت الكتروليت، كلروفيل كل، نسبت پتاسيم به سديم اندام هوايي و ريشه گرديد. بيشترين نشت الكتروليت در شوري 99 ميلي مولار بدون كاربرد اسيدهيوميك و كمترين آن در سطح شوري 33 ميلي مولار بدون كاربرد اسيدهيوميك حاصل شد. بيشترين مقدار كلروفيل كل (12 ميلي گرم بر گرم) و كمترين آن (8 ميلي گرم بر گرم) به ترتيب در سطح شوري 33 ميلي مولار و 99 ميلي مولار بدون كاربرد اسيدهيوميك بدست آمد. بيشترين (110 ميكروگرم) و كمترين (50 ميكروگرم) قند محلول به ترتيب در تيمارهاي شوري 33 ميلي مولار بدون كاربرد اسيدهيوميك و شوري 99 ميلي مولار با كاربرد اسيد هيوميك مشاهده شد. همچنين بيشترين ميزان آنتوسيانين ريشه در سطح شوري 66 ميلي مولار بدون كاربرد اسيدهيوميك و كمترين آن در همين سطح شوري با كاربرد اسيدهيوميك به ترتيب به ميزان 5/3 و 1/8 ميلي مول بر وزن تر اندازه گيري شد. بيشترين ميزان پتاسيم اندام هوايي و ريشه در سطح شوري شاهد به ترتيب 240 و 260 ميلي مول بر كيلوگرم مشاهده شد. همچنين بيشترين (4000 ميلي مول بر كيلوگرم) و كمترين (800 ميلي مول بر كيلوگرم) مقدار سديم اندام هوايي در سطح شوري 66 ميلي مولار بدون كاربرد اسيدهيوميك و شوري 99 ميلي مولار با كاربرد اسيدهيوميك بدست آمد. ميزان سديم ريشه بسيار كمتر از اندام هوايي و بيشترين مقدار آن در سطح شوري 99 ميلي مولار بدون كاربرد اسيدهيوميك به ميزان 670 ميلي مول بر گرم بود. از بين ارقام مختلف تربچه، بيشترين تاثير شوري و اسيدهيوميك بر رقم اسكارلت سين سيناتي مشاهده شد كه در بسياري از صفات اندازه گيري شده، بيشترين مقدار را به خود اختصاص داد. v

Salinity as one of the environmental stresses, limits the growth and performance of plants. Plants hurt with exposing to the salty environment by negative osmotic potential of soil solution and aggregation of toxic ions such as sodium and chlorine. So, the need to select resistant plants to salinity has increased because of shortage in sweet waters and increasing in salinity of soils. In this study, the effect of humic acid application in reducing salinity stress in different varieties of radish was investigated. For this purpose, a pot experiment as factorial based on completely randomized design in three replications was carried out in experimental greenhouse of Ferdowsi University of Mashhad. Treatments consisted of three varieties of radish (Cherry belle, Sparkler and Scarlett cincinnati) as the first factor and humic acid in 2 levels of 0 and 1.5 grams per liter as the second factor and salinity stress at four levels of 0, 33, 66 and 99 mM NaCl solved in water as third factor. The results showed that in some physiological characteristics such as leaf solution sugar and potassium to sodium ratio in root were decreased in salinity stress. Humic acid reduced many harmful effects of salinity, particularly caused to significant reduction in sodium levels in different varieties of radish. Humic acid caused to increase electrolyte leakage, total chlorophyll and the ratio of potassium to sodium in aerial parts and root of radish. The highest and lowest amounts of electrolyte leakage obtained at 99 mM and 33 mM salt level without using humic acid, respectively. The highest (12 mg/g) and the lowest (8 mg/g) amounts of total chlorophyll were obtained in 33 mM and 99 mM salinity levels without using humic acid, respectively. The highest (110 micrograms) and lowest (50 micrograms) amounts of solution sugar were observed in 33 mM salinity without using f humic acid and 99 mM salinity with humic acid application, respectively. Also the highest amount of rootsʼ anthocyanin at salinity level of 66 mM without using humic acid and the lowest amount in this salinity level with humic acid application was measured 3.5 and 1.8 mmol/fresh weight, respectively. Maximum rate of potassium of aerial parts and root were obtained in control level of salinity with 240 and 260 mmol kg-1, respectively. Moreover, the highest (4000 mmol kg-1) and the lowest (800 mmol kg-1) amounts of sodium in aerial parts were obtained in 66 mM salinity without the humic acid application and 99 mM salinity with humic acid application, respectively. The sodium content of root was much lower than aerial parts and its highest amount ​​was observed in 99 mM salinity without using humic acid with 670 mM per gram. Among the radishes varieties, the most effect of salinity and humic acid was observed on Cincinnati scarlet cultivar as that was allocated the maximum amount of many measured traits to it.