تغييرات عناصر غذايي و زيست توده هميشه بهار (Calendula officinalis L.) تحت تنش كمبود آب و منابع شيميايي و زيستي فسفر

Nutrients and biomass variations in Pot Marigold (Calendula officinalis L.) under water deficit stress and phosphorus (Chemical and Biological) sources

كودهاي زيستي شامل موادي هستند جامد، مايع يا نيمه جامد كه حاوي يك و يا چند گونه ميكروارگانيسم بوده و باعث گسترش سيستم ريشه ­اي شده و موجب جذب بهتر آب و عناصر غذايي و در نتيجه رشد بيشتر گياه مي­ شود. به منظور بررسي اثر تنش كمبود آب و كود فسفره زيستي و شيميايي بر تجمع عناصر غذايي در برگ و توليد زيست­ توده گياهي هميشه بهار، يك آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در سال 1393 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه اروميه اجرا گرديد. تيمار­هاي آزمايش شامل آبياري (در 50% و 80% ظرفيت زراعي) و نوع كود فسفره (شاهد، سوپر فسفات تريپل به ميزان 100 كيلوگرم در هكتار، باكتري­هاي حل كننده فسفات و گونه­هاي قارچ ميكوريزا از جنس گلوموس (Glomus intraradices, G. mosseae, G. hoi) بودند. نتايج نشان داد كه در شرايط تنش كمبود آب ميزان فسفر برگ به­ صورت معني ­داري در مقايسه با شرايط طبيعي كاهش يافت، همچنين تأثير نوع كود بر درصد كلنيزاسيون ريشه، و اثر متقابل بين آبياري و كود بر ميزان پروتئين برگ و عملكرد زيستي معني ­دار بود. بيشترين افزايش كلنيزاسيون ريشه هميشه بهار نسبت به شاهد در گياهان تيمار شده با گونه­ G. hoi مشاهده گرديد. به ­طور كلي در شرايط تنش كمبود آب، توليد زيست­ توده كاهش يافت كه مي­ تواند ناشي از كاهش دسترسي ريشه گياه به عناصر غذايي در اين شرايط باشد. اما عملكرد پروتئين برگ در شرايط تنش كمبود آب نسبت به شرايط طبيعي بيشتر بود.

Biofertilizers included solid, liquid or semi-solid materials that contain one or several microorganism species developing plants root system leads to better uptake of water and nutrients resulting in the further growth of the plant. To evaluate the accumulation of nutrients in leaf and biomass production of pot marigold (Calendula officinalis L.), a factorial experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications at Urmia University in 2014. Treatments were irrigation (irrigation at 50% and 80% Fc) and phosphorus sources (control, triple super phosphate, phosphate solubilizer bacteria, mycorrhizal fungi species included Glomus intraradices, G. mosseae and G. hoi). Results showed that in water deficit condition, the leaf phosphorus was significantly reduced in comparison to normal irrigation. Also, there were the significant effect of phosphorus on root colonization, and significant interaction effect of irrigation×phosphorus on biomass yield. The greatest increasing of root colonization was observed in plants treated with G. hoi. Generally, in water deficit condition, decreasing root access to nutrients in this condition led to lower biomass. But leaf protein yield in water deficit stress was greater than normal condition.