معنا و كاربست هاي ولايت امر در فقه

«ولايت امر» به عنوان يكي از واژگان مهم و پركاربرد در فقه و منابع آن، داراي كاربردهاي گوناگوني است. در عصر غيبت، مصداق ولي امر فقيه عادل است. اين مقاله با رويكرد و روش توصـيفي، همبستگي، و علّـي به جمع‌آوري اطلاعات از طريق استنادي، به بررسي استعمال اين واژه در سراسر فقه پرداخته و مي‌توان كاربردهاي آن را به دو گروه تقسيم كرد: اول. كاربستهاي ولايت امر در فقه غيرسياسي كه در ذيل آن مي‌توان نكاتي از قبيل ولايت امر ميت، ولايت امر زوج، ولايت امر پدر و جد بر طفل، و ولايت امر وصايت را قرار داد. دوم. كاربستهاي ولايت امر در فقه سياسي است كه در زيرمجموعة آن مي‌توان به اموري اشاره كرد؛ همچون اموري كه تنها، وظيفة ولايت امر است؛ اموري كه بخشي از آن وظيفة ولايت امر است؛ اموري كه نيازمند حمايت و پشتيباني ولايت امر است؛ و اموري كه متولي خاصي ندارند و طبعاً از باب حسبه بر عهده ولايت امر نهاده شده است. بنابراين، مي‌توان گفت: تمام ابواب، مسائل و احكام فقه موجود داراي ارتباطي وثيق با ولايت امر هستند كه در صورت فقدان آن، به مرحله ظهور نمي رسند و بر فرض تحقق، به اهداف مطلوب خود نايل نمي گردند.